امر به معروف و نهی از منکر در آیینه قرآن کریم صفحه 64

جامعه ملاحظه کرد و البته این بخش معمولاً در تحقیقات پیرامون آثار دو فریضه مورد غفلت قرار می گیرد؛ در حالی که قرآن کریم بارها بعد از امر به معروف و نهی از منکر،بیان می کند انجام یا ترک فرایض چه آثاری دارد.

مطالعه آیات نشان می دهد فواید اجرای دو فریضه نصیب جامعه انسانی در دو حوزه دنیایی و اخروی می شود. در این بخش با اصلی ترین این آثار آشنا می شویم و در ضمن آثار دنیایی، به این بعد از منافع اخروی امر به معروف و نهی از منکر هم توجه می کنیم.

الف: آثار دنیایی دو فریضه

اشاره

آثار امر به معروف و نهی از منکر در دو گستره کلی مورد توجه است:

اول: آثاری که بر انجام هر یک از معروف ها و ترک هر یک از منکرها در سایه پذیرش امر به معروف و نهی از منکر مترتب است.

دوم: آثاری که بر اصل اجرای دو فریضه مترتب می شود و جدای از آثار تحقق تک تک معروف ها یا ترک یک به یک منکرها هستند. در این بخش آثاری مورد نظر است که با اجرای دو فریضه به دست می آید و به مورد خاصی از تحقق معروف ها وترک منکرها ناظر نیست؛ بلکه آن را به عنوان فرآیند کلی امر و نهی مورد توجه قرار می دهد.

1) دستیابی به فواید انجام معروفها و رهایی از پیامدهای انجام منکرها

این کارکرد در آیات متعددی مورد توجه خدای متعال قرار گرفته است، مانند:

(یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیَاءَ تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّهِ وَقَدْ کَفَرُوا بِمَا جَاءَکُمْ مِنَ الْحَقِّ یُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَإِیَّاکُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّکُمْ إِنْ کُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهَادً فِی سَبِیلِی وَابْتِغَاءَ مَرْضَاتِی تُسِرُّونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّهِ وَأَنَا أَعْلَمُ بِمَا أَخْفَیْتُمْ وَمَا أَعْلَنْتُمْ وَمَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاءَ السَّبِیلِ إِنْ یَثْقَفُوکُمْ یَکُونُوا لَکُمْ أَعْدَاءً وَیَبْسُطُوا إِلَیْکُمْ أَیْدِیَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَکْفُرُونَ)؛(1) (ای کسانی که ایمان آورده اید! دشمن من و دشمن خود را دوست خود قرار ندهید. شما