پیشوایان هدایت : جوادالائمه حضرت امام محمدتقی علیه السلام جلد 11 صفحه 117

علم شیمی

این دانش از ابتکارهای یگانه جهان آفرینش،حضرت صادق علیه السّلام است.

جابر بن حیان که برای خاور زمین افتخاری بزرگ به شمار می رود این دانش را از محضر امام صادق علیه السّلام فرا گرفت و در آن سرآمد شد.

علم هندسه و شهرسازی

علم فلک

ترجمه

گرایش به ترجمۀ متون بیگانه به زبان عربی از ویژگی ها و نمادهای حیات علمی آن روزگار بود.کتاب های پزشکی،ریاضیات،فلک و انواع متون سیاسی و فلسفی در این عصر ترجمه شدند که بسیاری از این متون را ابن الندیم در فهرست خود برشمرده است.سرپرستی دیوان ترجمه برعهدۀ «حنین بن اسحاق»بود.ابن الندیم در این باره نوشته است:«میان مأمون و پادشاه روم مکاتباتی صورت می گرفت.زمانی که مأمون بر او چیره شد،از وی خواست اجازه دهد کسی را به روم بفرستد تا از میان کتاب های قدیمی موجود در خزانۀ پادشاهی نسخه هایی را انتخاب کنند.پادشاه روم ابتدا نپذیرفت،اما سرانجام تن به این خواسته داد.

مأمون جماعتی را به این مأموریت گمارد که«حجاج بن مطهر»، «ابن البطریق»و«مسلم»،سرپرست دار الحکمه از جملۀ آنان بودند.آنان کتاب هایی را از میان یافته ها برگزیده،برای مأمون بردند و به فرمان او کتاب ها را به عربی ترجمه کردند...». (1)