- پیشگفتار 1
- [مقدمه] 3
- اشاره 11
- قسمت اوّل 11
- بخش نخست 12
- بخش دوم 14
- بخش سوم 24
- اشاره 24
- الف)سخن گفتن نوزاد 25
- ب)امامت در خردسالی 26
- دانش امام جواد علیه السّلام 28
- اشاره 28
- توحید 31
- تفسیر و تأویل قرآن کریم 32
- امام جواد علیه السّلام و نشر حدیث 35
- روایات فقهی از امام جواد علیه السّلام 37
- اشاره 37
- نماز 38
- حج 39
- زکات 39
- فلسفه و علل تشریع احکام 40
- عبادت و پارسایی امام علیه السّلام 41
- اعمال مستحبی امام علیه السّلام 42
- حج گزاردن امام علیه السّلام 43
- ذکر،دعا و مناجات امام جواد علیه السّلام 44
- معجزه ها و کرامت های امام علیه السّلام 46
- اخلاق والای امام علیه السّلام در برخورد با جامعه 50
- بخشندگی و دهش امام علیه السّلام 51
- نیکی به مردم 52
- همدردی با مردم 54
- قسمت دوم 56
- اشاره 56
- اشاره 57
- بخش نخست 57
- 1.جواد 58
- [القاب آن حضرت] 58
- 2.تقی 59
- 3.مرتضی؛ 59
- 5.رضی؛ 59
- 4.قانع؛ 59
- نقش انگشتری امام جواد«العزه لله»بود 59
- 7.باب المراد 59
- 6.مختار؛ 59
- بخش دوم 60
- بخش سوم 62
- اشاره 62
- برخورد بنی عباس با مردم 64
- اوضاع سیاسی این برهۀ تاریخی 66
- محمد امین،گرایش ها و سیاست ها 68
- جنگ های ویرانگر 70
- کشته شدن امین 72
- خلافت ابراهیم خلیع 73
- قیام ابو السرایا 74
- زیرکی 76
- اشاره 76
- برجسته ترین ویژگی ها و گرایش های مأمون 76
- عبد اللّه مأمون 76
- خیانت 77
- سنگدلی 77
- شطرنج بازی 78
- خوشگذرانی 78
- شیفتگی به موسیقی 79
- تظاهر به شیعه بودن 79
- نگاهی به سلوک و گرایش های مأمون 81
- چالش های پیش روی مأمون و موضع گیری او 83
- رهبری مشروع از نگاه امت 85
- رابطۀ امام رضا علیه السّلام و مأمون 85
- فعالیت مأمون در سه جبهه 86
- در کنار مؤمنان آگاه 91
- ماهیت حکومت مأمون 95
- شهادت امام رضا علیه السّلام و امامت حضرت جواد علیه السّلام 97
- امام جواد علیه السّلام به هنگام شهادت پدر 100
- اشاره 107
- قسمت سوم 107
- بخش نخست 108
- اشاره 108
- 1.حیات علمی 108
- اشاره 108
- مراکز علمی 109
- مدینه منوره 109
- اشاره 109
- کوفه 110
- بصره 111
- علوم قرآنی 112
- بغداد 112
- علم حدیث 114
- فقه 115
- علم طب 116
- اصول فقه 116
- علم کلام 116
- علم نحو 116
- علم هندسه و شهرسازی 117
- علم شیمی 117
- ترجمه 117
- تأسیس مدرسه و کتابخانه 118
- اشاره 119
- اطلس ها و رصدخانه ها 119
- 2.حیات سیاسی 119
- خلافت موروثی 120
- شیوۀ حکومت 120
- اقدامی ناهنجار 121
- وزارت 123
- علویان قربانیان ستمگری عباسیان 124
- مسألۀ خلق قرآن 126
- اشاره 127
- [3] شرایط اقتصادی 127
- درآمدهای دولت 128
- عشق به ثروت اندوزی 129
- انباشت ثروت 130
- هزینۀ همسران مأمون 130
- عطای عباسیان 132
- خرید کنیزان زیباروی 133
- تنوع در عمارت سازی 134
- اثاثیه کاخ های عباسیان 135
- ثروت های برجای مانده از عباسیان 136
- جامه های فاخر 136
- خوان های هزار رنگ 136
- سرگرمی و خوشگذرانی 137
- پدیدۀ زهد و ساده زیستی 138
- اشاره 141
- بخش دوم 141
- 1.مأمون عباسی 141
- اشاره 141
- دختر مأمون در کابین امام جواد علیه السّلام 141
- طبیعت روابط امام جواد علیه السّلام و مأمون 150
- انگیزۀ مأمون از وصلت با امام جواد 156
- موضع گیری عباسیان 156
- موضع گیری امام جواد علیه السّلام در برابر ابن اکثم 156
- امامت حضرت جواد علیه السّلام در عهد مأمون 157
- 2.معتصم عباسی 158
- اشاره 158
- معتصم و طلایه داران بیدار 159
- امام جواد علیه السّلام و معتصم 160
- فراخواندن امام جواد علیه السّلام به بغداد 160
- طرح کشتن امام جواد علیه السّلام 160
- شهادت امام جواد علیه السّلام 166
- مراسم تدفین امام جواد علیه السّلام 173
- مدت عمر و تاریخ شهادت امام جواد علیه السّلام 175
- بخش سوم 177
- قسمت چهارم 181
- اشاره 181
- اشاره 182
- 1.اهل بیت علیهم السّلام و رهبری الهی 182
- بخش نخست 182
- 2.جامعۀ اسلامی و امامت زودهنگام در مدرسۀ اهل بیت علیهم السّلام 189
- 3.برخورد امام جواد علیه السّلام با مفاهیم تحریف شده 195
- 4.رنج امت اسلامی،دغدغۀ امام جواد علیه السّلام 200
- بخش دوم 204
- اشاره 204
- 1.امام جواد علیه السّلام در مصاف پدیدۀ تشکیک در امامت 204
- اشاره 209
- پروراندن اندیشه 209
- 2.امام جواد علیه السّلام معمار فرهنگی جماعت صالحان 209
- دعوت به توحید ناب 209
- مبارزه با پدیدۀ غلو 213
- عمق بخشیدن به بنیۀ علمی 216
- کامل کردن ابزارها و شیوۀ علمی 216
- پاسخ امام جواد علیه السّلام به مسائل فقهی و علمی 219
- وقت نماز صبح 219
- بسمله نماز 220
- ازدواج اجباری 220
- حکم وقف 221
- شهادت همسر و غیر همسر 221
- حکمت عملی 223
- تقویت ساختار تربیتی 223
- تعامل با ستمگران 224
- فعالیت های اجتماعی 226
- سفارش های امام جواد علیه السّلام 230
- تشویق به دانش اندوزی 231
- تشویق به توبه 233
- تشکیلات نمایندگان و اقدام دقیق 234
- 3.تکمیل ساختار جماعت صالحان و آماده سازیشان برای عصر غیبت 234
- اشاره 234
- نامه نگاری مخفیانه 235
- پرورش افراد 237
- اشراف بر امور اجتماعی 237
- 4.زمینه سازی برای امامت زودهنگام حضرت هادی علیه السّلام 238
- 5.امام جواد علیه السّلام و مهدویت 243
- اشاره 247
- مبحث اول:اصحاب امام جواد علیه السّلام 247
- اشاره 247
- بخش سوم 247
- حسین بن سعید اهوازی 249
- حسن بن سعید اهوازی 249
- محمد بن اسماعیل 251
- علی بن مهزیار 252
- احمد بن ابی عبد الله برقی 252
- صفوان بن یحیی 257
- عبد الله بن الصلت 259
- علی بن اسباط 259
- ابراهیم بن محمد همدانی 260
- ابراهیم بن ابی محمود خراسانی 260
- احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی کوفی 260
- حسین بن بشار مداینی 261
- جعفر بن محمد بن یونس احول 261
- احمد بن معافی 261
- داوود بن قاسم 261
- حکم بن علیاء اسدی 261
- حمزه بن یعلی اشعری قمی 261
- علی بن جعفر 262
- عبد العظیم بن عبد الله 262
- صالح بن محمد همدانی 262
- عبد الجبار بن مبارک نهاوندی 262
- عثمان بن سعید عمری 262
- فضل بن شاذان 263
- نوح بن شعیب بغدادی 263
- علی بن بلال بغدادی 263
- محمد بن عیسی 263
- محمد بن عبد الجبار 263
- یعقوب بن یزید 264
- یعقوب بن اسحاق 264
- ابو الحصین حضینی 264
- مبحث دوم:میراث امام جواد علیه السّلام 265
- اشاره 265
- 1.میراث تفسیری 266
- الف)ضرورت استحکام بخشیدن به عقاید 269
- 2.میراث کلامی 269
- اشاره 269
- ب)توحید 270
- ج)نبوت 271
- د)امامت 271
- 3.میراث فقهی 272
- 4.میراث تاریخی 275
- 5.طب در میراث امام جواد علیه السّلام 280
- اشاره 280
- درمان تب نوبه و تب ربع 284
- درمان یرقان(زردی) 285
- درمان باد پلید(سکتۀ عضلانی) 286
- درمان سردی معده و تپش قلب 287
- درمان خونریزی مداوم 287
- درمان درد سنگ(کلیه و مثانه) 288
- 6.دعا و نیایش در میراث امام جواد علیه السّلام 289
- اشاره 289
- 1.نیایش برای طلب خیر 290
- 2.نیایش برای طلب درگذشتن از لغزش ها 292
- 3.نیایش به هنگام سفر 294
- 4.نیایش در طلب روزی 295
- 5.نیایش در پناه بردن به خدا 297
- 6.نیایش در طلب توبه 298
- 7.نیایش در طلب حج 300
- 8.نیایش برای برطرف شدن ستم 302
- 9.نیایش در شکر خدای متعال 303
- 10.نیایش برای طلب حاجت 305
- 7.در آستان مواعظ امام جواد علیه السّلام 307
آن شد. (1)علیرغم این که اکثریت غالب امت اسلامی از سهمی که در بیت المال داشت محروم و از گرسنگی در رنج بود،اسراف و تجمل گرایی آن چنان پیش رفت که بسیاری از درهای خانۀ اشراف،زرین بود.
اثاثیه کاخ های عباسیان
انواع لوازم زندگی و گرانبهاترین آن ها در کاخ عباسیان جلوه گری می کردند.بنا به نقل تاریخ نگاران،زبیده همسر هارون الرشید فرشی از پرنیان گسترانده بود که نقش تمام گونه های جانوری بر آن چشم را خیره می کرد.
پرندگان این فرش با طلا بافته و چشمان آن ها از یاقوت و دیگر جواهرات ساخته شده بود.گفته می شود:زبیده برای بافت این فرش یک میلیون دینار هزینه کرده بود. (2)
وی همچنین از ظروفی استفاده می کرد که از طلای مرصع به جواهر و نیز آبنوس و صندل پوشانده شده با پارچه های دیبا،گونه های ابریشم و خز،با گیره های زرین ساخته شده بود،شمع عنبرین روشن می نمود،کفش های آراسته به جواهرات به پا می کرد و غلامان را به کار می گماشت. (3)
مجلس برمکیان نیز هوش از سر بینندگان می ربود.هنگامی که هارون وارد مجالس برمکیان می شد،مجلس را با ظرف های مرصع به جواهر و تخت های آراسته به دیبا می آراستند.کنیزکان در لباس های ابریشمین و جواهرنشان خرامیده،با عطردان هایی در دست،از هارون استقبال می کردند و هارون در فضای آکنده از عطر شامه نواز،زیبارویان و جواهرات،می پنداشت که در بهشت است. (4)
1- (1)) .تاریخ طبری 92/10.
2- (2)) .حضاره الإسلام/95(به نقل از:المستطرف/96).
3- (3)) .حضاره الإسلام/95.
4- (4)) .همان/96.