- پیشگفتار 1
- [مقدمه] 3
- اشاره 11
- قسمت اوّل 11
- بخش نخست 12
- بخش دوم 14
- اشاره 24
- بخش سوم 24
- الف)سخن گفتن نوزاد 25
- ب)امامت در خردسالی 26
- اشاره 28
- دانش امام جواد علیه السّلام 28
- توحید 31
- تفسیر و تأویل قرآن کریم 32
- امام جواد علیه السّلام و نشر حدیث 35
- اشاره 37
- روایات فقهی از امام جواد علیه السّلام 37
- نماز 38
- زکات 39
- حج 39
- فلسفه و علل تشریع احکام 40
- عبادت و پارسایی امام علیه السّلام 41
- اعمال مستحبی امام علیه السّلام 42
- حج گزاردن امام علیه السّلام 43
- ذکر،دعا و مناجات امام جواد علیه السّلام 44
- معجزه ها و کرامت های امام علیه السّلام 46
- اخلاق والای امام علیه السّلام در برخورد با جامعه 50
- بخشندگی و دهش امام علیه السّلام 51
- نیکی به مردم 52
- همدردی با مردم 54
- قسمت دوم 56
- اشاره 56
- اشاره 57
- بخش نخست 57
- 1.جواد 58
- [القاب آن حضرت] 58
- 2.تقی 59
- 3.مرتضی؛ 59
- 5.رضی؛ 59
- 4.قانع؛ 59
- نقش انگشتری امام جواد«العزه لله»بود 59
- 7.باب المراد 59
- 6.مختار؛ 59
- بخش دوم 60
- بخش سوم 62
- اشاره 62
- برخورد بنی عباس با مردم 64
- اوضاع سیاسی این برهۀ تاریخی 66
- محمد امین،گرایش ها و سیاست ها 68
- جنگ های ویرانگر 70
- کشته شدن امین 72
- خلافت ابراهیم خلیع 73
- قیام ابو السرایا 74
- برجسته ترین ویژگی ها و گرایش های مأمون 76
- زیرکی 76
- اشاره 76
- عبد اللّه مأمون 76
- خیانت 77
- سنگدلی 77
- شطرنج بازی 78
- خوشگذرانی 78
- تظاهر به شیعه بودن 79
- شیفتگی به موسیقی 79
- نگاهی به سلوک و گرایش های مأمون 81
- چالش های پیش روی مأمون و موضع گیری او 83
- رهبری مشروع از نگاه امت 85
- رابطۀ امام رضا علیه السّلام و مأمون 85
- فعالیت مأمون در سه جبهه 86
- در کنار مؤمنان آگاه 91
- ماهیت حکومت مأمون 95
- شهادت امام رضا علیه السّلام و امامت حضرت جواد علیه السّلام 97
- امام جواد علیه السّلام به هنگام شهادت پدر 100
- قسمت سوم 107
- اشاره 107
- اشاره 108
- بخش نخست 108
- 1.حیات علمی 108
- اشاره 108
- مدینه منوره 109
- اشاره 109
- مراکز علمی 109
- کوفه 110
- بصره 111
- علوم قرآنی 112
- بغداد 112
- علم حدیث 114
- فقه 115
- اصول فقه 116
- علم طب 116
- علم نحو 116
- علم کلام 116
- علم هندسه و شهرسازی 117
- علم شیمی 117
- ترجمه 117
- تأسیس مدرسه و کتابخانه 118
- اطلس ها و رصدخانه ها 119
- اشاره 119
- 2.حیات سیاسی 119
- شیوۀ حکومت 120
- خلافت موروثی 120
- اقدامی ناهنجار 121
- وزارت 123
- علویان قربانیان ستمگری عباسیان 124
- مسألۀ خلق قرآن 126
- اشاره 127
- [3] شرایط اقتصادی 127
- درآمدهای دولت 128
- عشق به ثروت اندوزی 129
- انباشت ثروت 130
- هزینۀ همسران مأمون 130
- عطای عباسیان 132
- خرید کنیزان زیباروی 133
- تنوع در عمارت سازی 134
- اثاثیه کاخ های عباسیان 135
- خوان های هزار رنگ 136
- ثروت های برجای مانده از عباسیان 136
- جامه های فاخر 136
- سرگرمی و خوشگذرانی 137
- پدیدۀ زهد و ساده زیستی 138
- 1.مأمون عباسی 141
- اشاره 141
- بخش دوم 141
- دختر مأمون در کابین امام جواد علیه السّلام 141
- اشاره 141
- طبیعت روابط امام جواد علیه السّلام و مأمون 150
- انگیزۀ مأمون از وصلت با امام جواد 156
- موضع گیری عباسیان 156
- موضع گیری امام جواد علیه السّلام در برابر ابن اکثم 156
- امامت حضرت جواد علیه السّلام در عهد مأمون 157
- 2.معتصم عباسی 158
- اشاره 158
- معتصم و طلایه داران بیدار 159
- طرح کشتن امام جواد علیه السّلام 160
- امام جواد علیه السّلام و معتصم 160
- فراخواندن امام جواد علیه السّلام به بغداد 160
- شهادت امام جواد علیه السّلام 166
- مراسم تدفین امام جواد علیه السّلام 173
- مدت عمر و تاریخ شهادت امام جواد علیه السّلام 175
- بخش سوم 177
- قسمت چهارم 181
- اشاره 181
- اشاره 182
- بخش نخست 182
- 1.اهل بیت علیهم السّلام و رهبری الهی 182
- 2.جامعۀ اسلامی و امامت زودهنگام در مدرسۀ اهل بیت علیهم السّلام 189
- 3.برخورد امام جواد علیه السّلام با مفاهیم تحریف شده 195
- 4.رنج امت اسلامی،دغدغۀ امام جواد علیه السّلام 200
- اشاره 204
- بخش دوم 204
- 1.امام جواد علیه السّلام در مصاف پدیدۀ تشکیک در امامت 204
- اشاره 209
- 2.امام جواد علیه السّلام معمار فرهنگی جماعت صالحان 209
- پروراندن اندیشه 209
- دعوت به توحید ناب 209
- مبارزه با پدیدۀ غلو 213
- عمق بخشیدن به بنیۀ علمی 216
- کامل کردن ابزارها و شیوۀ علمی 216
- پاسخ امام جواد علیه السّلام به مسائل فقهی و علمی 219
- وقت نماز صبح 219
- بسمله نماز 220
- ازدواج اجباری 220
- حکم وقف 221
- شهادت همسر و غیر همسر 221
- حکمت عملی 223
- تقویت ساختار تربیتی 223
- تعامل با ستمگران 224
- فعالیت های اجتماعی 226
- سفارش های امام جواد علیه السّلام 230
- تشویق به دانش اندوزی 231
- تشویق به توبه 233
- تشکیلات نمایندگان و اقدام دقیق 234
- 3.تکمیل ساختار جماعت صالحان و آماده سازیشان برای عصر غیبت 234
- اشاره 234
- نامه نگاری مخفیانه 235
- پرورش افراد 237
- اشراف بر امور اجتماعی 237
- 4.زمینه سازی برای امامت زودهنگام حضرت هادی علیه السّلام 238
- 5.امام جواد علیه السّلام و مهدویت 243
- اشاره 247
- اشاره 247
- مبحث اول:اصحاب امام جواد علیه السّلام 247
- بخش سوم 247
- حسین بن سعید اهوازی 249
- حسن بن سعید اهوازی 249
- محمد بن اسماعیل 251
- علی بن مهزیار 252
- احمد بن ابی عبد الله برقی 252
- صفوان بن یحیی 257
- عبد الله بن الصلت 259
- علی بن اسباط 259
- ابراهیم بن ابی محمود خراسانی 260
- ابراهیم بن محمد همدانی 260
- احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی کوفی 260
- حسین بن بشار مداینی 261
- احمد بن معافی 261
- حکم بن علیاء اسدی 261
- جعفر بن محمد بن یونس احول 261
- داوود بن قاسم 261
- حمزه بن یعلی اشعری قمی 261
- صالح بن محمد همدانی 262
- علی بن جعفر 262
- عبد العظیم بن عبد الله 262
- عبد الجبار بن مبارک نهاوندی 262
- عثمان بن سعید عمری 262
- فضل بن شاذان 263
- علی بن بلال بغدادی 263
- محمد بن عیسی 263
- نوح بن شعیب بغدادی 263
- محمد بن عبد الجبار 263
- یعقوب بن یزید 264
- یعقوب بن اسحاق 264
- ابو الحصین حضینی 264
- مبحث دوم:میراث امام جواد علیه السّلام 265
- اشاره 265
- 1.میراث تفسیری 266
- الف)ضرورت استحکام بخشیدن به عقاید 269
- 2.میراث کلامی 269
- اشاره 269
- ب)توحید 270
- ج)نبوت 271
- د)امامت 271
- 3.میراث فقهی 272
- 4.میراث تاریخی 275
- 5.طب در میراث امام جواد علیه السّلام 280
- اشاره 280
- درمان تب نوبه و تب ربع 284
- درمان یرقان(زردی) 285
- درمان باد پلید(سکتۀ عضلانی) 286
- درمان سردی معده و تپش قلب 287
- درمان خونریزی مداوم 287
- درمان درد سنگ(کلیه و مثانه) 288
- 6.دعا و نیایش در میراث امام جواد علیه السّلام 289
- اشاره 289
- 1.نیایش برای طلب خیر 290
- 2.نیایش برای طلب درگذشتن از لغزش ها 292
- 3.نیایش به هنگام سفر 294
- 4.نیایش در طلب روزی 295
- 5.نیایش در پناه بردن به خدا 297
- 6.نیایش در طلب توبه 298
- 7.نیایش در طلب حج 300
- 8.نیایش برای برطرف شدن ستم 302
- 9.نیایش در شکر خدای متعال 303
- 10.نیایش برای طلب حاجت 305
- 7.در آستان مواعظ امام جواد علیه السّلام 307
آنان بگو: ...وَ مٰا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلاَّ اللّٰهُ وَ الرّٰاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ...؛ (1)تأویلش را جز خدا و ریشه داران در دانش کسی نمی داند.
اگر بگویند:ریشه داران در علم چه کسانی هستند،بگو:کسی است که علمش دچار اختلاف نمی شود.اگر بپرسند،او کیست؟بگو:رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله صاحب چنین علمی بود...و اگر رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله کسی را در علم خود بر نمی گزید،به یقین کسانی را که پس از او به دنیا می آمدند تباه می کرد.
نیز فرمود:آیا قرآن برای آنان کافی نیست؟
گفت:آری بسنده است،مشروط بر این که مفسری برای آن بیابند.
امام علیه السّلام فرمود:رسول خدا آن را تفسیر نکرد؟
گفت:چرا،آن را برای یک نفر تفسیر و آن مرد را به امت معرفی کرد که او همان علی بن ابی طالب علیه السّلام است... (2)
نیز حضرتش فرمود:«محکم(صریح)[قرآن]دو چیز نیست و نبوده،بلکه یک چیز است.پس هرکس حکمی کند که در آن اختلافی[با محکم]وجود نداشته باشد،براساس حکم خدای-عزّ و جلّ-حکم نموده و هرکس در چیزی حکم کند که با محکم اختلاف داشته و حکم خود را درست بداند بر اساس حکم طاغوت حکم کرده است». (3)
ب)از دیگر روش های علمی آن حضرت واجب دانستن عمل به احادیث امامان علیه السّلام بود که در کتاب های مورد اعتماد و مستند آمده بودند.در این باب روایتی را مرور می کنیم:
از«محمد بن حسن بن ابو خالد شنبوله»نقل شده است که گفت:«به
1- (1)) .آل عمران/7.
2- (2)) .کافی 245/1.
3- (3)) .همان/248.