- پیشگفتار 1
- [مقدمه] 3
- اشاره 11
- قسمت اوّل 11
- بخش نخست 12
- بخش دوم 14
- اشاره 24
- بخش سوم 24
- الف)سخن گفتن نوزاد 25
- ب)امامت در خردسالی 26
- دانش امام جواد علیه السّلام 28
- اشاره 28
- توحید 31
- تفسیر و تأویل قرآن کریم 32
- امام جواد علیه السّلام و نشر حدیث 35
- روایات فقهی از امام جواد علیه السّلام 37
- اشاره 37
- نماز 38
- حج 39
- زکات 39
- فلسفه و علل تشریع احکام 40
- عبادت و پارسایی امام علیه السّلام 41
- اعمال مستحبی امام علیه السّلام 42
- حج گزاردن امام علیه السّلام 43
- ذکر،دعا و مناجات امام جواد علیه السّلام 44
- معجزه ها و کرامت های امام علیه السّلام 46
- اخلاق والای امام علیه السّلام در برخورد با جامعه 50
- بخشندگی و دهش امام علیه السّلام 51
- نیکی به مردم 52
- همدردی با مردم 54
- قسمت دوم 56
- اشاره 56
- اشاره 57
- بخش نخست 57
- 1.جواد 58
- [القاب آن حضرت] 58
- 2.تقی 59
- 3.مرتضی؛ 59
- 5.رضی؛ 59
- 4.قانع؛ 59
- نقش انگشتری امام جواد«العزه لله»بود 59
- 7.باب المراد 59
- 6.مختار؛ 59
- بخش دوم 60
- اشاره 62
- بخش سوم 62
- برخورد بنی عباس با مردم 64
- اوضاع سیاسی این برهۀ تاریخی 66
- محمد امین،گرایش ها و سیاست ها 68
- جنگ های ویرانگر 70
- کشته شدن امین 72
- خلافت ابراهیم خلیع 73
- قیام ابو السرایا 74
- اشاره 76
- زیرکی 76
- عبد اللّه مأمون 76
- برجسته ترین ویژگی ها و گرایش های مأمون 76
- سنگدلی 77
- خیانت 77
- خوشگذرانی 78
- شطرنج بازی 78
- شیفتگی به موسیقی 79
- تظاهر به شیعه بودن 79
- نگاهی به سلوک و گرایش های مأمون 81
- چالش های پیش روی مأمون و موضع گیری او 83
- رهبری مشروع از نگاه امت 85
- رابطۀ امام رضا علیه السّلام و مأمون 85
- فعالیت مأمون در سه جبهه 86
- در کنار مؤمنان آگاه 91
- ماهیت حکومت مأمون 95
- شهادت امام رضا علیه السّلام و امامت حضرت جواد علیه السّلام 97
- امام جواد علیه السّلام به هنگام شهادت پدر 100
- اشاره 107
- قسمت سوم 107
- بخش نخست 108
- اشاره 108
- 1.حیات علمی 108
- اشاره 108
- مدینه منوره 109
- اشاره 109
- مراکز علمی 109
- کوفه 110
- بصره 111
- علوم قرآنی 112
- بغداد 112
- علم حدیث 114
- فقه 115
- علم طب 116
- اصول فقه 116
- علم نحو 116
- علم کلام 116
- علم هندسه و شهرسازی 117
- علم شیمی 117
- ترجمه 117
- تأسیس مدرسه و کتابخانه 118
- اطلس ها و رصدخانه ها 119
- 2.حیات سیاسی 119
- اشاره 119
- خلافت موروثی 120
- شیوۀ حکومت 120
- اقدامی ناهنجار 121
- وزارت 123
- علویان قربانیان ستمگری عباسیان 124
- مسألۀ خلق قرآن 126
- اشاره 127
- [3] شرایط اقتصادی 127
- درآمدهای دولت 128
- عشق به ثروت اندوزی 129
- انباشت ثروت 130
- هزینۀ همسران مأمون 130
- عطای عباسیان 132
- خرید کنیزان زیباروی 133
- تنوع در عمارت سازی 134
- اثاثیه کاخ های عباسیان 135
- ثروت های برجای مانده از عباسیان 136
- جامه های فاخر 136
- خوان های هزار رنگ 136
- سرگرمی و خوشگذرانی 137
- پدیدۀ زهد و ساده زیستی 138
- 1.مأمون عباسی 141
- اشاره 141
- دختر مأمون در کابین امام جواد علیه السّلام 141
- اشاره 141
- بخش دوم 141
- طبیعت روابط امام جواد علیه السّلام و مأمون 150
- انگیزۀ مأمون از وصلت با امام جواد 156
- موضع گیری امام جواد علیه السّلام در برابر ابن اکثم 156
- موضع گیری عباسیان 156
- امامت حضرت جواد علیه السّلام در عهد مأمون 157
- 2.معتصم عباسی 158
- اشاره 158
- معتصم و طلایه داران بیدار 159
- امام جواد علیه السّلام و معتصم 160
- طرح کشتن امام جواد علیه السّلام 160
- فراخواندن امام جواد علیه السّلام به بغداد 160
- شهادت امام جواد علیه السّلام 166
- مراسم تدفین امام جواد علیه السّلام 173
- مدت عمر و تاریخ شهادت امام جواد علیه السّلام 175
- بخش سوم 177
- قسمت چهارم 181
- اشاره 181
- اشاره 182
- 1.اهل بیت علیهم السّلام و رهبری الهی 182
- بخش نخست 182
- 2.جامعۀ اسلامی و امامت زودهنگام در مدرسۀ اهل بیت علیهم السّلام 189
- 3.برخورد امام جواد علیه السّلام با مفاهیم تحریف شده 195
- 4.رنج امت اسلامی،دغدغۀ امام جواد علیه السّلام 200
- اشاره 204
- 1.امام جواد علیه السّلام در مصاف پدیدۀ تشکیک در امامت 204
- بخش دوم 204
- اشاره 209
- پروراندن اندیشه 209
- 2.امام جواد علیه السّلام معمار فرهنگی جماعت صالحان 209
- دعوت به توحید ناب 209
- مبارزه با پدیدۀ غلو 213
- عمق بخشیدن به بنیۀ علمی 216
- کامل کردن ابزارها و شیوۀ علمی 216
- پاسخ امام جواد علیه السّلام به مسائل فقهی و علمی 219
- وقت نماز صبح 219
- بسمله نماز 220
- ازدواج اجباری 220
- حکم وقف 221
- شهادت همسر و غیر همسر 221
- حکمت عملی 223
- تقویت ساختار تربیتی 223
- تعامل با ستمگران 224
- فعالیت های اجتماعی 226
- سفارش های امام جواد علیه السّلام 230
- تشویق به دانش اندوزی 231
- تشویق به توبه 233
- تشکیلات نمایندگان و اقدام دقیق 234
- 3.تکمیل ساختار جماعت صالحان و آماده سازیشان برای عصر غیبت 234
- اشاره 234
- نامه نگاری مخفیانه 235
- پرورش افراد 237
- اشراف بر امور اجتماعی 237
- 4.زمینه سازی برای امامت زودهنگام حضرت هادی علیه السّلام 238
- 5.امام جواد علیه السّلام و مهدویت 243
- اشاره 247
- اشاره 247
- بخش سوم 247
- مبحث اول:اصحاب امام جواد علیه السّلام 247
- حسین بن سعید اهوازی 249
- حسن بن سعید اهوازی 249
- محمد بن اسماعیل 251
- علی بن مهزیار 252
- احمد بن ابی عبد الله برقی 252
- صفوان بن یحیی 257
- عبد الله بن الصلت 259
- علی بن اسباط 259
- ابراهیم بن ابی محمود خراسانی 260
- ابراهیم بن محمد همدانی 260
- احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی کوفی 260
- احمد بن معافی 261
- جعفر بن محمد بن یونس احول 261
- حکم بن علیاء اسدی 261
- حسین بن بشار مداینی 261
- داوود بن قاسم 261
- حمزه بن یعلی اشعری قمی 261
- علی بن جعفر 262
- صالح بن محمد همدانی 262
- عبد العظیم بن عبد الله 262
- عبد الجبار بن مبارک نهاوندی 262
- عثمان بن سعید عمری 262
- فضل بن شاذان 263
- نوح بن شعیب بغدادی 263
- علی بن بلال بغدادی 263
- محمد بن عیسی 263
- محمد بن عبد الجبار 263
- یعقوب بن یزید 264
- یعقوب بن اسحاق 264
- ابو الحصین حضینی 264
- مبحث دوم:میراث امام جواد علیه السّلام 265
- اشاره 265
- 1.میراث تفسیری 266
- 2.میراث کلامی 269
- اشاره 269
- الف)ضرورت استحکام بخشیدن به عقاید 269
- ب)توحید 270
- ج)نبوت 271
- د)امامت 271
- 3.میراث فقهی 272
- 4.میراث تاریخی 275
- 5.طب در میراث امام جواد علیه السّلام 280
- اشاره 280
- درمان تب نوبه و تب ربع 284
- درمان یرقان(زردی) 285
- درمان باد پلید(سکتۀ عضلانی) 286
- درمان سردی معده و تپش قلب 287
- درمان خونریزی مداوم 287
- درمان درد سنگ(کلیه و مثانه) 288
- اشاره 289
- 6.دعا و نیایش در میراث امام جواد علیه السّلام 289
- 1.نیایش برای طلب خیر 290
- 2.نیایش برای طلب درگذشتن از لغزش ها 292
- 3.نیایش به هنگام سفر 294
- 4.نیایش در طلب روزی 295
- 5.نیایش در پناه بردن به خدا 297
- 6.نیایش در طلب توبه 298
- 7.نیایش در طلب حج 300
- 8.نیایش برای برطرف شدن ستم 302
- 9.نیایش در شکر خدای متعال 303
- 10.نیایش برای طلب حاجت 305
- 7.در آستان مواعظ امام جواد علیه السّلام 307
اشراف بر امور اجتماعی
امام جواد علیه السّلام دور از جامعۀ خود زندگی نمی کرد،بلکه هماره با مردم بود و نیازها و خواسته های آنان را می شناخت و با تمام وجود لمس می کرد.البته این شیوۀ رفتاری جزئی از زندگی دیگر امامان علیه السّلام بود و امام جواد علیه السّلام نیز به پیروی از پدران ارجمند خود از مسائل و نیازهای مردم غافل نبود.در این جا مطلبی را نقل می کنیم که دنبالۀ روایت قبلی است.
ابو هاشم گوید:«...و ابو جعفر بدره ای حاوی سیصد دینار به من داد و از من خواست تا آن را برای یکی از عموزادگانش ببرم،آن گاه فرمود:او به تو خواهد گفت:بازرگانی را به من نشان ده تا با این دینارها کالایی برای من بخرد، تو نیز چنان کن.
کیسۀ دینارها را برای عموزادۀ ابو جعفر بردم.او به من گفت:ای ابو هاشم، بازرگانی به من معرفی کن تا با این دینارها کالایی برای من بخرد و من چنان کردم». (1)
این داستان به خوبی نشان می دهد که امام جواد علیه السّلام نیازهای مردم را می دانست و می کوشید تا آن را برطرف کند.
پرورش افراد
از دیگر مسائلی که امام جواد علیه السّلام خود به انجام آن همت می گمارد،تربیت نمودن شیعیان براساس آموزه های دینی بود.یکی از این موارد،رهنمود تربیتی
1- (1)) .إعلام الوری بأعلام الهدی 98/2.