- پیشگفتار 1
- [مقدمه] 3
- قسمت اوّل 11
- اشاره 11
- بخش نخست 12
- بخش دوم 14
- بخش سوم 24
- اشاره 24
- الف)سخن گفتن نوزاد 25
- ب)امامت در خردسالی 26
- اشاره 28
- دانش امام جواد علیه السّلام 28
- توحید 31
- تفسیر و تأویل قرآن کریم 32
- امام جواد علیه السّلام و نشر حدیث 35
- روایات فقهی از امام جواد علیه السّلام 37
- اشاره 37
- نماز 38
- حج 39
- زکات 39
- فلسفه و علل تشریع احکام 40
- عبادت و پارسایی امام علیه السّلام 41
- اعمال مستحبی امام علیه السّلام 42
- حج گزاردن امام علیه السّلام 43
- ذکر،دعا و مناجات امام جواد علیه السّلام 44
- معجزه ها و کرامت های امام علیه السّلام 46
- اخلاق والای امام علیه السّلام در برخورد با جامعه 50
- بخشندگی و دهش امام علیه السّلام 51
- نیکی به مردم 52
- همدردی با مردم 54
- قسمت دوم 56
- اشاره 56
- بخش نخست 57
- اشاره 57
- [القاب آن حضرت] 58
- 1.جواد 58
- 5.رضی؛ 59
- نقش انگشتری امام جواد«العزه لله»بود 59
- 4.قانع؛ 59
- 3.مرتضی؛ 59
- 2.تقی 59
- 6.مختار؛ 59
- 7.باب المراد 59
- بخش دوم 60
- اشاره 62
- بخش سوم 62
- برخورد بنی عباس با مردم 64
- اوضاع سیاسی این برهۀ تاریخی 66
- محمد امین،گرایش ها و سیاست ها 68
- جنگ های ویرانگر 70
- کشته شدن امین 72
- خلافت ابراهیم خلیع 73
- قیام ابو السرایا 74
- برجسته ترین ویژگی ها و گرایش های مأمون 76
- زیرکی 76
- اشاره 76
- عبد اللّه مأمون 76
- سنگدلی 77
- خیانت 77
- خوشگذرانی 78
- شطرنج بازی 78
- شیفتگی به موسیقی 79
- تظاهر به شیعه بودن 79
- نگاهی به سلوک و گرایش های مأمون 81
- چالش های پیش روی مأمون و موضع گیری او 83
- رابطۀ امام رضا علیه السّلام و مأمون 85
- رهبری مشروع از نگاه امت 85
- فعالیت مأمون در سه جبهه 86
- در کنار مؤمنان آگاه 91
- ماهیت حکومت مأمون 95
- شهادت امام رضا علیه السّلام و امامت حضرت جواد علیه السّلام 97
- امام جواد علیه السّلام به هنگام شهادت پدر 100
- قسمت سوم 107
- اشاره 107
- اشاره 108
- 1.حیات علمی 108
- اشاره 108
- بخش نخست 108
- مدینه منوره 109
- اشاره 109
- مراکز علمی 109
- کوفه 110
- بصره 111
- علوم قرآنی 112
- بغداد 112
- علم حدیث 114
- فقه 115
- علم طب 116
- اصول فقه 116
- علم نحو 116
- علم کلام 116
- علم هندسه و شهرسازی 117
- علم شیمی 117
- ترجمه 117
- تأسیس مدرسه و کتابخانه 118
- اشاره 119
- 2.حیات سیاسی 119
- اطلس ها و رصدخانه ها 119
- خلافت موروثی 120
- شیوۀ حکومت 120
- اقدامی ناهنجار 121
- وزارت 123
- علویان قربانیان ستمگری عباسیان 124
- مسألۀ خلق قرآن 126
- اشاره 127
- [3] شرایط اقتصادی 127
- درآمدهای دولت 128
- عشق به ثروت اندوزی 129
- هزینۀ همسران مأمون 130
- انباشت ثروت 130
- عطای عباسیان 132
- خرید کنیزان زیباروی 133
- تنوع در عمارت سازی 134
- اثاثیه کاخ های عباسیان 135
- ثروت های برجای مانده از عباسیان 136
- خوان های هزار رنگ 136
- جامه های فاخر 136
- سرگرمی و خوشگذرانی 137
- پدیدۀ زهد و ساده زیستی 138
- بخش دوم 141
- اشاره 141
- اشاره 141
- 1.مأمون عباسی 141
- دختر مأمون در کابین امام جواد علیه السّلام 141
- طبیعت روابط امام جواد علیه السّلام و مأمون 150
- موضع گیری امام جواد علیه السّلام در برابر ابن اکثم 156
- انگیزۀ مأمون از وصلت با امام جواد 156
- موضع گیری عباسیان 156
- امامت حضرت جواد علیه السّلام در عهد مأمون 157
- اشاره 158
- 2.معتصم عباسی 158
- معتصم و طلایه داران بیدار 159
- فراخواندن امام جواد علیه السّلام به بغداد 160
- امام جواد علیه السّلام و معتصم 160
- طرح کشتن امام جواد علیه السّلام 160
- شهادت امام جواد علیه السّلام 166
- مراسم تدفین امام جواد علیه السّلام 173
- مدت عمر و تاریخ شهادت امام جواد علیه السّلام 175
- بخش سوم 177
- اشاره 181
- قسمت چهارم 181
- اشاره 182
- بخش نخست 182
- 1.اهل بیت علیهم السّلام و رهبری الهی 182
- 2.جامعۀ اسلامی و امامت زودهنگام در مدرسۀ اهل بیت علیهم السّلام 189
- 3.برخورد امام جواد علیه السّلام با مفاهیم تحریف شده 195
- 4.رنج امت اسلامی،دغدغۀ امام جواد علیه السّلام 200
- 1.امام جواد علیه السّلام در مصاف پدیدۀ تشکیک در امامت 204
- بخش دوم 204
- اشاره 204
- پروراندن اندیشه 209
- اشاره 209
- دعوت به توحید ناب 209
- 2.امام جواد علیه السّلام معمار فرهنگی جماعت صالحان 209
- مبارزه با پدیدۀ غلو 213
- کامل کردن ابزارها و شیوۀ علمی 216
- عمق بخشیدن به بنیۀ علمی 216
- وقت نماز صبح 219
- پاسخ امام جواد علیه السّلام به مسائل فقهی و علمی 219
- بسمله نماز 220
- ازدواج اجباری 220
- شهادت همسر و غیر همسر 221
- حکم وقف 221
- تقویت ساختار تربیتی 223
- حکمت عملی 223
- تعامل با ستمگران 224
- فعالیت های اجتماعی 226
- سفارش های امام جواد علیه السّلام 230
- تشویق به دانش اندوزی 231
- تشویق به توبه 233
- اشاره 234
- 3.تکمیل ساختار جماعت صالحان و آماده سازیشان برای عصر غیبت 234
- تشکیلات نمایندگان و اقدام دقیق 234
- نامه نگاری مخفیانه 235
- اشراف بر امور اجتماعی 237
- پرورش افراد 237
- 4.زمینه سازی برای امامت زودهنگام حضرت هادی علیه السّلام 238
- 5.امام جواد علیه السّلام و مهدویت 243
- مبحث اول:اصحاب امام جواد علیه السّلام 247
- اشاره 247
- بخش سوم 247
- اشاره 247
- حسن بن سعید اهوازی 249
- حسین بن سعید اهوازی 249
- محمد بن اسماعیل 251
- علی بن مهزیار 252
- احمد بن ابی عبد الله برقی 252
- صفوان بن یحیی 257
- عبد الله بن الصلت 259
- علی بن اسباط 259
- ابراهیم بن محمد همدانی 260
- ابراهیم بن ابی محمود خراسانی 260
- احمد بن محمد بن ابی نصر بزنطی کوفی 260
- حسین بن بشار مداینی 261
- احمد بن معافی 261
- حمزه بن یعلی اشعری قمی 261
- داوود بن قاسم 261
- حکم بن علیاء اسدی 261
- جعفر بن محمد بن یونس احول 261
- عبد الجبار بن مبارک نهاوندی 262
- صالح بن محمد همدانی 262
- عثمان بن سعید عمری 262
- علی بن جعفر 262
- عبد العظیم بن عبد الله 262
- علی بن بلال بغدادی 263
- نوح بن شعیب بغدادی 263
- محمد بن عبد الجبار 263
- فضل بن شاذان 263
- محمد بن عیسی 263
- یعقوب بن یزید 264
- ابو الحصین حضینی 264
- یعقوب بن اسحاق 264
- مبحث دوم:میراث امام جواد علیه السّلام 265
- اشاره 265
- 1.میراث تفسیری 266
- 2.میراث کلامی 269
- اشاره 269
- الف)ضرورت استحکام بخشیدن به عقاید 269
- ب)توحید 270
- د)امامت 271
- ج)نبوت 271
- 3.میراث فقهی 272
- 4.میراث تاریخی 275
- 5.طب در میراث امام جواد علیه السّلام 280
- اشاره 280
- درمان تب نوبه و تب ربع 284
- درمان یرقان(زردی) 285
- درمان باد پلید(سکتۀ عضلانی) 286
- درمان خونریزی مداوم 287
- درمان سردی معده و تپش قلب 287
- درمان درد سنگ(کلیه و مثانه) 288
- 6.دعا و نیایش در میراث امام جواد علیه السّلام 289
- اشاره 289
- 1.نیایش برای طلب خیر 290
- 2.نیایش برای طلب درگذشتن از لغزش ها 292
- 3.نیایش به هنگام سفر 294
- 4.نیایش در طلب روزی 295
- 5.نیایش در پناه بردن به خدا 297
- 6.نیایش در طلب توبه 298
- 7.نیایش در طلب حج 300
- 8.نیایش برای برطرف شدن ستم 302
- 9.نیایش در شکر خدای متعال 303
- 10.نیایش برای طلب حاجت 305
- 7.در آستان مواعظ امام جواد علیه السّلام 307
اعمال مستحبی امام علیه السّلام
پایبندی امام جواد علیه السّلام به اعمال مستحبی از دید تاریخ و تاریخ نگاران دور نمانده است.مورخان نوشته اند:«او(امام جواد)علیه السّلام دو رکعت نماز می گزارد در هر رکعت سورۀ فاتحه و هفتاد بار سورۀ توحید می خواند». (1)
هرگاه اولین روز ماه نو فرا می رسید،امام جواد علیه السّلام در این روز دو رکعت نماز می گزارد.در رکعت اول یک مرتبه سورۀ حمد و سورۀ توحید سی بار (برای هرروز ماه یک بار)می خواند.در رکعت دوم سورۀ حمد و سورۀ قدر سی بار(برای هرروز ماه یک بار)می خواند و آن گاه به قدر توان صدقه می داد و بدین ترتیب سلامت در آن ماه را برای خود می خرید». (2)
در روایت است که:«ابو جعفر ثانی علیه السّلام آن هنگام که در بغداد بود در روز نیمه و روز بیست و هفتم[هر ماه]روزه می گرفت و تمام اطرافیان آن حضرت نیز روزه می گرفتند.آن گاه ما را می فرمود تا نمازی دوازده گانه بگزاریم،بدین ترتیب که در هر رکعت حمد و یک سوره خوانده شود.پس از فراغت از نماز چهار بار سورۀ حمد،چهار بار سورۀ توحید،چهار بار سورۀ ناس و چهار بار سورۀ فلق خوانده شود.آن گاه چهار بار گفته شود،:«لا إله إلا اللّه و اللّه أکبر،و سبحان اللّه،و الحمد للّه،و لا حول و لا قوه إلا باللّه العلی العظیم»و چهار بار بگوید:«اللّه اللّه ربّی لا اشرک به شیئأ»و نیز«لا اشرک بربی أحدا»چهار مرتبه بخواند. (3)
1- (1)) .همان/67.
2- (2)) .مستدرک العوالم:220/23.
3- (3)) .همان 222/23.