- پیشگفتار 1
- 1- تعیین هدف 5
- آداب سفر حج 5
- 2-توبه و استغفار 8
- 3- اخلاص در نیت 11
- 4- زاد و توشه حلال 15
- 5- خداحافظی و حلالیتطلبی 19
- 6- آگاهی کامل 22
- 7- فراگیری احکام و مناسک حج 26
- 8- تأمین مخارج خانواده 29
- 9- انتخاب مدیر 32
- 10- انتخاب همراه 35
- 11- همراهان شایسته و همشأن 38
- 12- مشوّقان خوبیها 41
- 13- وصیت 42
- 14- غسل 45
- 15- صدقه 46
- 16- آغاز سفر با نماز 49
- 17- دعا هنگام خروج 50
- 18- همراه داشتن دارو 54
- 19- نیازمندیهای سفر 55
- 20- همراه داشتن خوراکی 57
- 21- همراه داشتن تربت حسینی 58
- 22- وظیفه دیگران نسبت به مسافر 59
- 23- مخفیکاری ممنوع 63
- 24- یادآوری نعمتهای خداوند 64
- 25- پرهیز از عجله و شتاب 67
- 26- حفظ دارایی و اثاثیه 69
- 27- پرداخت هزینهها 70
- 28- اخلاق حاجیان 71
- 29- مهرورزی به مردم 75
- 30- احترام به سال خوردگان 76
- 31- سلام کردن به همسفران 77
- 32- لبخند به همسفران 79
- 33- کمک به همسفران 80
- 34- ناسازگاری ممنوع 85
- 35- آزار نرساندن به همسفران 88
- 36- نادیده گرفتن لغزشها 89
- 37- بازگو نکردن خاطرات تلخ 91
- 38- جوانمردی در سفر 92
- 39- مدارا با بیماران 94
- 40- حل مشکلات همسفران 96
- 42- شناخت دوست 99
- 41- نامهنگاری 99
- 43- راههای تحکیم دوستی در سفر 101
- 44- عوامل گسستن دوستیها 104
- 45- چشم به مال دیگران نداشتن 105
- 46- پرهیز از سوء ظن 107
- 47- رازداری 108
- 48- مدارا با حیوانات 110
- 49- صبر در برابر مشکلات 112
- 50- مواعظ لقمان به مسافران 116
- 51- راهنمای گمشدگان 118
- 52- زینت تشیّع 119
- 53- ایجاد جاذبه 123
- 54- پوشش مناسب 126
- 55- عبادت عاشقانه 129
- 56- اغتنام فرصتها 132
- 57- توجه به اوقات نماز 137
- 58- نماز نیکو 143
- 59- شرکت در نماز جماعت 145
- 60- نظم در صفوف 150
- 61- رو به قبله نشستن 153
- 62- مراعات حال دیگران 154
- 63- پرهیز از اسراف 154
- 64- پرهیز از پرخوری و خواب زیاد 157
- 65- مسواک زدن 160
- 66- چند نکته بهداشتی 162
- 67- ادب لبّیک گفتن 164
- 68- آداب ورود به منطقه حرم و شهر مکه 166
- 69- آداب ورود به مسجد الحرام 168
- 70- ادب طواف 175
- 71- مزاحمت ممنوع 176
- 72- ادب سعی 177
- 73- نماز بسیار در مکه 180
- 74- انس با قرآن 182
- 75- نگاه داشتن حرمت کعبه 183
- 76- حفظ ارزشهای اخلاقی 183
- 77- طواف به نیابت از معصومین علیهم السلام 184
- 78- کوتاه کردن سفر 186
- 79- آداب خروج از مکّه 187
- 80- حج کامل 190
- 81- آداب زیارت 191
- 82- ادب بانوان در زیارت 194
- 83- رعایت وقار در زیارت 195
- 84- زیارت رسول خدا صلی الله علیه و آله 198
- 85- برکات حج 208
- 86- هدیه سفر 219
- 87- نشانه قبولی حج 221
- 89- آگاه کردن از زمان بازگشت 224
- 88- دعا در بازگشت 224
- 90- خوش آمد گویی به حاجیان 226
- 91- گوارایتان باد! 229
ص:49
درنتیجه احساس کوچکی و حقارت میکنند؟
گفتم: از خداوند طلب مغفرت میکنم و از این پس چنین نخواهم کرد. (1) 1
رعایت این نکته اخلاقی باعث میشود که افراد کاروان و همسفران، از چشموهمچشمی و ایجاد تنشهای روحی و اخلاقی پرهیز نموده، در محیطی سالم و آرام بهسر ببرند و بیشتر به دنبال کسب معرفت و بهره معنوی باشند.
12- مشوّقان خوبیها
در سفر حج، دوستانِ دیندار و عاشقِ خداوند، در ترغیب و تشویق همراهان بهعبادت و بهرهوری بیشتر از سفر، سهم مؤثر و بهسزایی دارند. گاهی شیطان حاجیان را وسوسه نموده، بهخواب و استراحتِ بیشتر فرامیخواند، لیکن دوست صمیمی و دیندار، با رفتار و گفتار خوبِ خود، همسفران را به حرکت واداشته، شیطان را در دستیابی به اهداف خود ناکام میکند.
از اینرو، در روایات به مؤمنان توصیه شده تا دوستانی را برای خود برگزینند که آنان را در انجام کارهای مربوط به آخرت یار و یاور باشند.
1- - وسائلالشیعه، ج 11، ص 415، ح 15142