جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 199

ص:222

سؤال 901:در موقع رسیدن سال خمسی مبلغ ده هزار تومان خمس بدهکار شدم و با وکیل مجتهد دستگردان کردم،آیا می توانم از منافع سال آینده بپردازم؟

جواب:در صورتی که از منافع سال آینده پرداختید،باید خمس مبلغی را که می پردازید نیز بپردازید و در فرض سؤال اگر دوازده هزار تومان بپردازید بری الذّمه خواهید شد.

سؤال 902:معنی دستگردان در خمس و ثمرۀ آن چیست؟

جواب:دستگردان به معنی این است که کسی که خمس به مال او تعلق گرفته، خمس مال خود را به مجتهد جامع الشرائط یا وکیل او می دهد و بعد همان مقدار را از او قرض می کند تا در آینده بدهد.

و ثمرۀ آن این است که شخص قبل از دستگردان،حق تصرف در اموال خود را ندارد و اگر با آن کار کند اموال او به مقداری که رشد می کند به صورت تصاعدی متعلق خمس می شود یعنی سود مقدار خمس داخل مال خود را هم باید بدهد.ولی بعد از دستگردان می تواند در مال خود تصرف کند و اگر هم کار کند، خمس آن تصاعدی محاسبه نمی شود.

سؤال 903:کسانی که سال قرار می دهند و دستگردان می کنند و بعدا وجه دستگردان شده را نمی دهند یا مقدار کمی از بدهکاری خود را داده و بقیّه را نمی دهند،آیا تصرّف در خانه و اثاث خانه و بقیّۀ اموالشان جایز است یا نه؟

جواب:اگر از اوّل،که دستگردان کرده،قصد دادن نداشته،اموال او متعلّق خمس است و تصرّف در آن،جایز نیست و امّا اگر در موقع دستگردان قصد پرداختن داشته و بعد،مسامحه می کند.تصرّف در آن اموال،مانعی ندارد.ولی باید بدهی خود را بپردازد.

بخشش و مصالحه خمس

سؤال 904:کسانی که از حضرتعالی اجازه اخذ وجوهات و دستگردان و مصالحه دارند،آیا می توانند در موقع حساب خمس اشخاص،مقداری از خمس را به آنها ببخشند؟