جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 211

ص:234

جواب:در تخلفات اداری باید به مقامات مربوطه گزارش شود و در خلاف شرعهای دیگر شرایط امر به معروف و نهی از منکر ملحوظ گردد و اطاعت در اموری که خلاف شرع است جایز نیست.

سؤال 945:اصولا در فقه اسلام برای پیشگیری از وقوع جرم در جامعه و تأمین جامعه از خطر مجرمین چه راههای حقوقی وجود دارد و این اقدامات در صورت وجود،تحت چه عناوین فقهی و مطابق کدام دلیل می باشند؟

جواب:اساس سؤال عبارت است از اینکه پیشگیری از وقوع جرم آیا مشروعیت دارد یا نه؟و در صورت اوّل،تحت چه عنوانی قرار می گیرد؟جواب این است که اصولا مسأله نهی از منکر که یکی از فرائض مهمّه اسلام است و حتی بعنوان ستون برای واجبات دیگر معرفی شده است.زیرا بعد از تحقق جرم و ارتکاب عمل نامشروع جایی برای نهی و زجر باقی نمی ماند.کسی که مثلا شرب خمر انجام داد و یا خدای ناکرده زنا کرد،پس از وقوع عمل،وی را از چه چیز نهی می کنند؟و آیا نهی می تواند تأثیری در ما وقع داشته باشد و انقلاب محال را بوجود آورد؟از اینجا استفاده می کنیم که نهی از منکر در رابطه با آینده و یا ادامۀ فعل واقع شده می باشد.در این صورت پیدا است که مورد آن اشخاصی است که زمینۀ ارتکاب جرم در آنان وجود دارد و در غیر این اشخاص محلّی برای آن وجود ندارد.با توجه به این مطلب تمام مراتب موجود در نهی از منکر در مورد سؤال قابل پیاده شدن می باشد و بعید نیست که حتی جریمه های مالی در صورتی که تنها راه ترک منکر و عدم ارتکاب فحشا باشد،بعنوان نهی از منکر مشروعیت داشته باشد.البته تعیین مقدار جریمه مالی و همینطور تعیین مقدار زندان و سایر کیفرهای مربوطه به عهدۀ حاکم شرع است.

امر به معروف و نهی از منکر

سؤال 946:از آنجایی که امر به معروف و نهی از منکر از واجبات شرعی می باشند وظیفۀ انسان در قبال مجالس لهو و لعب و افراد بی بندوبار چیست؟