جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 253

ص:276

احتیاج شخص مالک است،و جنبه انتفاعی دارد!

جواب:مستأجر بعد از مدّت اجاره در صورت مطالبۀ مالک،باید مورد اجاره را تخلیه کند.

اجاره دادن مستأجر

سؤال 1106:اگر مغازه یا خانه ای را کسی اجاره کند،سپس دیگری به او بگوید من مبلغی به شما سرقفلی می دهم که به من واگذار کنی و این سرقفلی امروز معمول است،آیا صورت شرعی دارد یا نه؟

جواب:اگر مالک اجازه داده که به غیر واگذار کند،اگر چه به این نحو که مبلغی هم بگیرد،اشکال ندارد و اگر مالک اجازه نداده صورت شرعی ندارد و اگر دکان در اجارۀ مستأجر باشد و شرط مباشرت نشده باشد،می تواند به غیر اجاره بدهد.

ولی به همان قیمتی که اجاره کرده و نمی تواند به زیادتر از مال الاجارۀ قبل اجاره بدهد،مگر تعمیر کرده باشد یا تغییری در آن داده باشد.

رهن و اجاره

سؤال 1107:غالبا مستأجرین برای مقابله با اجاره بهای کلان سعی می کنند که مقداری از پس انداز خود را به عنوان ودیعه و رهن در نزد مالک قرار دهند،تا در اثر این ودیعه هم صاحب خانه با پول آنها کار کند و هم از این بابت از کرایه منزل آنها کاسته شود و با پولی که صاحب خانه می گیرد مثلا به ازای هر هزار تومان حدود بیست تومان از کرایه او کاسته می شود و طرفین به معامله راضی می شوند،لطفا بفرمایید این قبیل معامله و اجاره چه حکمی دارد؟

جواب:اگر در ضمن اجاره شرط شود که مبلغی به صاحب خانه قرض یا ودیعه داده شود،اشکال ندارد هرچند وجه اجاره از این جهت کم شود.ولی اگر پول را قرض دهد به شرطی که مقدار اجاره را کم کند یعنی شرط اجارۀ کمتر در ضمن قرض باشد،ربا و باطل است.