جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 279

ص:302

جواب:فروش ما فی الذمۀ مدیون به نقد کمتر اشکال ندارد.مگر آنکه ما فی الذمه مکیل یا موزون باشد و به مثل خودش بفروشند به کمتر که ربا و حرام است.

مثل نقره به نقره یا گندم به گندم و فرض دوّم که زیادی را بعنوان جعاله بردارند، اشکال ندارد.

تقاص

سؤال 1172:آیا طلبکار می تواند بنابر اصل تقاصّ معادل طلب خود،از ملک بدهکار تملک و تصاحب کند؟

جواب:در صورتی که طلب او مسلم باشد و مدیون قدرت بر پرداخت دارد و امتناع می کند،می تواند بقدر طلب خود تقاص و تملک کند.و احتیاط آن است که با اذن حاکم شرع باشد.

سؤال 1173:این جانب مدت 48 روز برای شخصی به عنوان پیمانکار کار کرده ام.در این مدت مبلغ 46 هزار تومان پول به عنوان مساعده دریافت کردم،ولی به دلیل پاره ای از اختلافات کار را ناتمام گذاشتم.حالا شخص مدعی طلب است و هرچه من اصرار بر این دارم که بیاید و حسابرسی کرده و مابقی را به او رد کنم امتناع می کند،بنده مبلغ فوق را تهیه کرده ام،آیا می توانم در غیاب او که حاضر به حسابرسی نیست،مقداری از آن را به عنوان ضرر تصاحب کنم یا خیر؟

جواب:شما باید طلب او را بدهید.بلی اگر می دانید که با حسابرسی دقیق شما طلبکار می شوید و او حاضر نیست به شما بدهد می توانید به عنوان تقاص طلب او را ندهید.

مستثنیات دین

سؤال 1174:مستثنیات دین در زمان فعلی چه چیزهایی است؟

جواب:مستثنیات دین عبارت است از:منزل مسکونی،و لباس مورد احتیاج اگر چه برای تجمّل باشد،و در شهر وسیله سواری مورد نیاز،و در روستا حیوان یا