جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 485

ص:508

جواب:در قتل عمد،حکم اولی قصاص است و اولیاء دم یا می توانند قصاص کنند یا با اولیاء دم به دیه مصالحه کنند و حق ندارند مجازات دیگری را مطالبه کنند.

حکم انواع قتل

سؤال 1927:لطفا قصاص یا دیۀ اقسام قتل را بیان فرمایید؟

جواب:در کشتن عمدی،اگر قاتل بالغ و عاقل باشد،ولیّ مقتول حق قصاص دارد.ولی می تواند با قاتل بر گرفتن دیه توافق کند،یا او را به طور کلی عفو کند.و در کشتن شبیه عمد،ولیّ مقتول حق قصاص ندارد،و فقط می تواند از قاتل دیه بگیرد یا عفو کند.و در قتل خطایی قصاص نیست.و اگر قتل به اقرار قاتل ثابت شود دیه بر خود قاتل است.و اگر به دو شاهد عادل ثابت شود،دیه بر عاقله و خویشاوندان قاتل است.و در هر صورت،ولیّ مقتول می تواند عفو کند.

کفّارۀ قتل

سؤال 1928:آیا علاوه بر قصاص یا پرداخت دیه،وظیفۀ دیگری هم متوجه قاتل هست یا نه؟

جواب:بلی،در قتل خطا و شبیه عمد،علاوه بر دیه،خود قاتل باید کفاره نیز بدهد.یعنی یک بنده آزاد کند و اگر نتواند،شصت روز روزه بگیرد.و اگر این را هم نتواند،شصت فقیر را طعام بدهد تا سیر شوند و در قتل عمدی اگر ولیّ مقتول عفو کند یا دیه بگیرد قاتل باید کفارۀ جمع بدهد،یعنی یک بنده آزاد کند و شصت روز روزه بگیرد و شصت فقیر را هم سیر کند و در این زمانها که بنده نیست،دو عمل دیگر را انجام دهند.و در این مسأله فرقی بین اینکه مقتول،زن باشد یا مرد، صغیر باشد یا کبیر،وجود ندارد.

سؤال 1929:اگر چند نفر با هم یک نفر را کشتند؛آیا باید هر کدام کفاره جدا بدهند؟

جواب:بلی،هر یک باید کفاره جدا و کامل بدهد.