جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 489

ص:512

جواب:به طور کلی دیۀ شکستن و از بین بردن هر یک از دوازده دندان جلوی دهان-که شش عدد بالا و شش عدد پایین است-50 مثقال شرعی(18 نخودی) طلای سکه دار است؛و دیۀ هر یک از شانزده دندان عقب-که 8 عدد آنها بالا و 8 عدد پایین است-25 مثقال شرعی،طلای سکه دار است.و فرقی نیست که دندان را از اصل و ریشه بکنند.و از بین ببرند یا آن را بشکنند و نیز فرقی بین صغیر و کبیر نیست؛مگر نسبت به دندان طفل.به طوری که حکم آن در سؤال قبل بیان شد.

سؤال 1941:در مواردی دیده می شود که افرادی بیشتر از 28 دندان دارند و از مجموع دندانها 28 عدد آن را کسی عمدا از بین برده است،آیا 28 عدد موضوعیت دارد یا به نسبت تعداد دندانهای شکسته شده و دندانهای مانده دیه تعیین می گردد؟

جواب:در 28 دندان،دیه کامل اخذ می شود اگر چه چند دندان دیگر مانده باشد.البته اگر 28 دندان اصلی شکسته شده باشد،اما اگر چند دندان اصلی باقی باشد در دندانهای اضافی غیر اصلی،ارش تعیین می شود و دیۀ دندانهای اصلی شکسته نشده کسر می گردد.

دیۀ شکستن استخوان

سؤال 1942:در ساق پا و ساعد دست دو استخوان به نام های درشت نی و نازک نی وجود دارد،چنانچه با یک ضربه،هر دو استخوان شکسته شود.آیا برای هر دو یک دیه واجب است یا برای هر کدام یک دیه لازم است؟

جواب:نمی توان بطور قطع و یقین نظر داد که کسر ساعد و ساق پا دیه مقدره دارد و(چون مدرک عمده،معتبرۀ ظریف است و آن علاوه بر اضطراب در متن،با نسخ متفاوت نقل شده و در عین حال به لحاظ اعتبار آن با توجه به نسخ فقیه و تهذیب و بعضی از نسخ کافی)احتیاط آن است که در خصوص کسر ساعد(هر دو استخوان)چنانچه بدون عیب بهبود حاصل شد>CS