جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 492

ص:515

مادرش خطر جانی داشته باشد یا مستلزم ضرر،یا درد غیر قابل تحمل باشد، اسقاط مانعی ندارد.و نسبت به دیۀ آن با پدر جنین مصالحه شود،یا وی مباشر سقط را برئ الذمه و حلال کند.

سؤال 1949:این جانب دارای سه فرزند هستم و به خاطر ضعف و ناتوانی جسمی و سختی معاش،بچه چهارمم را که هنوز نطفه و حدود 35 روزه بود،سقط کردم.فعلا فهمیده ام گناه کرده ام و می گویند:دیه،هم مدیون می باشم.لطفا بفرمایید:چه وظیفه ای دارم و باید چه کنم؟

جواب:شما گناه بزرگی مرتکب شده اید و باید فورا توبه کنید.و دیۀ جنین در فرض سؤال،20 دینار،یعنی 15 مثقال 24 نخودی طلای سکه دار است و چنانچه مباشر سقط،مادر یا پزشک بوده،دیۀ آن به پدر جنین می رسد.

سؤال 1950:ماده 91 قانون تعزیرات که به تأیید فقهای شورای نگهبان رسیده و لازم الاجرا می باشد،مقرر می دارد:«اگر زن حامله برای سقط جنین به طبیب و یا قابله مراجعه کند،و طبیب هم عالما و عامدا مباشرت به اسقاط جنین کند،دیۀ جنین به عهدۀ اوست.و اگر روح در جنین دمیده باشد،باید قصاص شود.و اگر او را به وسایل اسقاط جنین راهنمایی کند، به شش ماه تا سه سال حبس محکوم می شود.»

نظر به این که فقهای شیعه در مورد جنین بین حلول روح و غیر آن فرقی قائل نیستند و در هر حال سقط جنین،موجب ثبوت قصاص نمی شود؛آیا ماده قانونی مذکور منطبق با شرع می باشد یا خیر؟در صورت منفی بودن،با توجه به عدم مخالفت شورای نگهبان با آن،تکلیف قاضی در صدور حکم چیست؟

جواب:بلی،اسقاط جنین گرچه بعد از ولوج روح موجب قصاص نمی شود،و فقط دیه دارد.و قاضی اگر خود مجتهد جامع الشرائط است،به نظر خود عمل کند.وگرنه تابع نصب است.

سؤال 1951:شخصی زن حامله را کشته و بچۀ او هم تلف شده است،آیا قاتل علاوه بر دیۀ زن،باید دیۀ بچۀ او را نیز بدهد،یا یک دیه کافی است؟

جواب:در فرض سؤال باید دیۀ بچه را نیز بدهد.