جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 494

ص:517

بفهمند،او را بکشند؛یا لااقل اذیت و آزار جسمی و روحی غیر قابل تحمل کنند،آیا در چنین فرضی جایز است قبل از آنکه آنان متوجّه قضیه شوند،بچه را سقط کند؟

جواب:در فرض سؤال،اذیت و ترساندن دختر حرام است.در صورتی که دختر اطمینان دارد و احتمال عقلایی بدهد که اگر جنین را سقط نکند مورد اذیت و آزار غیر قابل تحمل قرار می گیرد و در عسر و حرج شدید واقع می شود،در چنین فرضی بعید نیست که سقط جنین حرام نباشد.ولی باید دیۀ آن را بدهد.و مشهور بین فقها این است که دیۀ ولد الزنا به مقدار دیۀ حلال زاده است.ولی احتیاطا دیۀ آن را با حاکم شرع مصالحه کنند.

سؤال 1956:زنی از زنا دارای حمل شده،و بچه را که حدود هفت ماهه بوده،سقط کرده است،آیا باید دیه بدهد؟و بر فرض که دیه لازم است،به چه کسی بدهد؟و آیا تکلیف دیگری هم از جهت سقط جنین متوجه او شده است یا نه؟

جواب:در فرض سؤال که اسقاط جنین موجب قتل او شده است دیه دارد.که بنابر مشهور بین فقها،دیۀ ولد الزنا به مقدار دیۀ حلال زاده است.ولی احوط آن است که با حاکم شرع مصالحه کنند.و دیۀ آن حکم ترکۀ شخص بدون وارث را دارد.که وارث آن امام علیه السّلام است،و در زمان غیبت باید به مجتهد جامع الشرائط بپردازد،و علاوه بر دیه باید فورا توبه کند.و بنابر احتیاط کفارۀ جمع نیز بر عهدۀ او می باشد.

زدن فرزند

سؤال 1957:آیا پدر یا مادر می تواند فرزند خود را برای تأدیب بزنند؟

جواب:در صورت انحصار طریق تأدیب به زدن،مانعی ندارد.ولی باید موجب دیه نشود.

سؤال 1958:اگر پدر فرزند خود را برای تأدیب بزند،و عمل او موجب جراحت یا سیاهی یا قرمزی پوست شود،آیا دیه دارد؟و اگر برای تشفّی خاطر و در اثر غضب بزند،آیا دیه دارد یا نه؟

جواب:در هر صورت دیه ثابت است.