جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 502

ص:525

سؤال 1992:در موردی که کسی خطاء جرحی بر کسی وارد کند،آیا مانند قتل خطایی دیۀ آن بر عاقله است یا نه؟

جواب:جرح مراتب متعدده دارد.یک مرتبه اش موضحه است که در آن و بالاتر از آن در صورت خطا دیه بر عاقله است.و در مادون موضحه،دیه در مال خود جانی است اگر چه خطایی باشد.و مراد از موضحه،جراحتی است که پردۀ روی استخوان را پاره کرده و سفیدی استخوان نمایان شده باشد.

سؤال 1993:تصادفی در اثر بی احتیاطی راننده ای،در سال 74 رخ داده،جلسه دادگاه در سال 75 برگزار شده و حکم دیه افرادی که در این صحنه زیان دیده اند،توسط دادگاه مشخص شده(ناگفته نماند که قیمت یک نفر شتر در سال 74 حدودا 22000 تومان بوده و حال اینکه در سال 75 حدودا 42000 تومان است)نظر حضرتعالی در این خصوص که آیا بایستی دیه افراد را با سال 74 سنجید یا با تاریخی که حکم دیه صادر شده است؟

جواب:در دیه عین مال،مثل طلا یا نقره یا شتر تعیین می شود که هنگام پرداخت،عین آن یا قیمت روز،تعیین می گردد.مگر اینکه قبلا روی قیمت آن مصالحه،صورت گرفته باشد.

موارد پرداخت دیه از بیت المال

سؤال 1994:موارد پرداخت دیه از بیت المال را مرقوم فرمایید:

ج:1-در قتل عمد و شبه عمد،اگر قاتل فرار کرد و مال نداشت،دیه بر الاقرب فالاقرب است.و با نبود قرابت بر بیت المال است و همینطور در هر قتلی که قاتل مشخص نباشد.

2-اگر اجرای حد یا تعزیر،سبب قتل شود؛دیه بر بیت المال است.

3-اگر بعد از قتل،فسق شهود ظاهر شود،دیه بر بیت المال است.

4-در قطع ید و ظهور فسق شهود،دیه بر بیت المال است.

5-اگر اهل ذمه مرتکب جنایت موجب دیه شوند و مالی نداشته باشند،دیه بر بیت المال است که مشروط به پرداخت جزیه است.