جامع المسائل استفتائات آیت الله محمد فاضل لنکرانی صفحه 503

ص:526

6-در مواردی که دیه بر عاقله است و عاقله وجود ندارد یا از پرداخت آن عاجز است.

7-در موردی که قاضی شرع،مطابق موازین شرعیه حکم کند و پس از اجرای آن خطای او معلوم شود؛دیه بر بیت المال است.

اگر قتل مستند به چند نفر باشد

سؤال 1995:چندین نفر همزمان به شخصی تیراندازی کرده اند و آن شخص بوسیله یک یا چند گلوله کشته شده است امّا معلوم نیست تیر کدام یک از تیراندازان به او اصابت کرده است،امّا قدر مسلم تیر یکی از این چند نفر بوده است،حکم قضیه چگونه است؟

جواب:در فرض سؤال،حاکم شرع با قرعه قاتل را معین و ملزم به پرداخت دیه می کند و احتیاط در ترک قصاص است.

سؤال 1996:چند نفر جمعا شخصی را به قتل رسانده اند.و پزشک قانونی تشخیص داده که ضربۀ معینی که به جای معین مقتول اصابت کرده،موجب قتل او شده است.حال اگر معلوم باشد آن ضربۀ معیّن توسط چه کسی وارد شده،آیا همۀ ضاربین قصاص می شوند یا کسی که ضربۀ کاری را زده است؟

جواب:در فرض سؤال،اگر عرفا قتل مستند به کسی باشد که ضربه کاری را زده است.او قصاص می شود و نمی توان بقیه را قصاص نمود.

سؤال 1997:در یک درگیری،شخصی بدون اینکه کسی به او ضربه ای بزند،در اثر سکته از دنیا رفته است.و پزشک قانونی تشخیص داده است که 15%سکته،در اثر درگیری بوده است.

حال مسئول قتل این فرد کیست؟و چه کسی باید دیه او را بدهد؟

جواب:در فرض سؤال،اگر عرفا قتل مستند به افراد درگیر باشد،باید دیه کامل یک مرد را بدهند.

سؤال 1998:اگر چند نفر در ضرب و جرحی مداخله داشته باشند،بدون اینکه مشخصا معلوم باشد که هر کدام چه عملی انجام داده اند،تکلیف در صدور حکم چگونه است،آیا تساوی