- لزوم و عدم لزوم حرکت با کاروان اول 1
- اشاره 1
- کتاب حج 1
- فصل اول شرایط وجوب حج «1» 1
- اشاره 1
- اشاره 2
- وجوب حج به سبب نذر و ... 2
- احرام شخص غیر مکلّف 2
- اگر صبی ممیز یا ... پیش از وقوف به مشعر بالغ شد. 2
- 1. بلوغ و کمال عقل 2
- در شرایط حج است 2
- مراد از ولیّ در مقام 3
- هدی و نفقه حج طفل 3
- 2. حریّت 3
- صحت احرام ولی از طفل غیر ممیز و مجنون 3
- شخص قادر بر کسب در بین راه 4
- اشاره 4
- مقدار معتبر زاد و راحله 4
- فروش مؤونه و غیر آن برای صرف در حج 4
- 3. زاد و راحله 4
- لزوم و عدم لزوم استیفای دَین برای حج 4
- حکم استطاعت شخص بدهکار 5
- اقتراض برای حج و فرار از استطاعت 5
- عدم اعتبار قبول در حجّ بذلی 6
- حجّ بذلی 6
- دوران بین حج و نکاح 6
- بذلِ از منافع وقف و اباحه مال جهت حج 7
- بذل مکمل نفقه حج 7
- هبه مشروط و غیر مشروط به حج 7
- عدم مانعیّت دَین برای تحقق حجّ بذلی 7
- استیجار برای خدمت به حجّاج 8
- عدم کفایت استنابه با تمکّن از حج 8
- تفرقه بین استطاعت بذلی و مالی 8
- اشاره 8
- عدم کفایت حج بدون استطاعت، از حجهالاسلام 8
- بذل یک حج به چند نفر 8
- بذل ولد به والد و اخذ از مال صغیر 8
- رجوع باذل از بذل 8
- وفات باذل 8
- از بین رفتن مال مبذول 8
- 4. داشتن مؤونه عیال تا زمان رجوع 8
- اشاره 9
- نحوه استطاعت افرادی که نقص بدنی دارند و سفیه 9
- 5. امکان سیر 9
- اگر در سال اول، استنابه ممکن نشود 10
- عاجز از رکوب 10
- حدوث مانع و فرض لزوم استنابه و گونه های عذر و یأس 10
- حکم ترک استنابه 10
- منع و عدم منع ضررهای مالی از استطاعت 11
- مشقّت و استنابه و تکلّف در حج 11
- اعتبار امن از مخوّفات در استطاعت 11
- فوت حاجی 11
- چند مسأله 11
- رفع عذر از منوبٌ عنه 11
- اتّحاد راه هوایی و دریایی با زمینی، در حکم 11
- لزوم به جا آوردن حج بعد از حصول استطاعت، به هر نحو که بتواند. 12
- کفایت حجّ میقاتی 12
- حجّ مخالف 12
- میزان استقرار حجّ در ذمّه 12
- اهمال در حجّ و استقرار آن 12
- اعتبار رجوع به کفایت در غیر حجّ بذلی 12
- نحوه اخراج هزینه حج از ترکه برای حج میقاتی یا بلدی 12
- تقدّم حجّ بر سایر دیون میّت 12
- حجّ شخص کافر 12
- وصیّت به حج 12
- ارتداد در حال حجّ یا بعد از آن 12
- اذن زوج و والد در نذر 13
- حکم حج تطوعی زن با منع زوج 13
- فصل دوم شروط حج واجب به نذر و شبه آن 13
- حکم حج نیابتی یا تطوّعی با وجود اشتغال ذمّه به حجّ واجب فوری 13
- کمال عقل 13
- حریّت 13
- توقّف و عدم توقّف حجّ زن به وجود مَحرم 13
- اشاره 14
- تقارن منع و افساد حج 14
- احکام حجّ واجب به نذر 14
- نحوه اخراج حج نذری و حجّهالاسلام از ترکه 14
- نذر حجِّ پیاده و تخلّف یا عجز از آن 15
- نذر حجّ غیر موقّت 15
- فرض تداخل و عدم تداخل حجّ نذری و حجّهالاسلام 15
- استنابه در طواف 16
- مصدود یا محصور شدن اجیر 16
- عدم صحّت نیابت واجب الحج 16
- فصل سوم احکام نیابت و وصیت در حج 16
- استیجار برای دو حج 16
- حصول استطاعت در اثنای حج استیجاری 16
- فوت نایب و مسأله اجرت استحقاق 16
- لزوم اتباع شرطِ واقعِ در اجاره 16
- فروض اطلاق و اشتراط زمان در استیجار حج 16
- استیجار یک نفر از دو نفر 16
- شرط راه معیّن در انجام حج 16
- عدم صحت نیابت مجنون و طفل غیر ممیز 16
- نیّت طواف نیابتی و شخص محمول 16
- استحباب نیابت در حج 16
- اسلام نائب از شرائط نیابت 16
- تعدّد استیجار در حج واجب و مستحب 16
- عدم لزوم اتّحاد شرایط نایب و منوبٌ عنه 16
- نیابت و تبرّع در حج 16
- عدم صحّت حج تطوّعی بعد از استقرار حج 16
- استنابه چند نفر برای چند حج از طرف یک نفر 16
- کفاره احرام در حج نیابتی 16
- حکم افساد حج نایب 16
- شرایط نیابت 16
- لزوم قصد نیابت و تعیین منوب عنه با فرض تعدد 16
- احکام وصیّت به حج 17
- وصیّت به حج به مالی که وافی به حج نباشد 17
- وصیّت به حج بدون تعیین اجرت 17
- وصیّت به حج و قرینه بر تکرار و عدم آن 17
- زمان دفع اجرت به اجیر 17
- لزوم صرف ودیعه میّت در حجّ اگر ذمّه اش مشغول به حج بوده 18
- اگر اجیر برای خودش حج به جا آورد 19
- وصیّت به حج و کفایت و عدم کفایت ثلث به آن 19
- کیفیّت حج افراد 20
- عمره مفرده و رابطه آن با حج افراد 20
- فصل چهارم حجّ افراد 20
- میزان وجوب حج قران و افراد 21
- عدول از حج افراد به عمره تمتّع 21
- نحوه اشعار 22
- نحوه تقلید 22
- فروض جواز تقدیم طواف بر وقوفها 22
- فرق قران با افراد 22
- عدول از حجّ افراد به عمره مفرده 23
- مفترقات تمتع از افراد و قران 23
- عدم کفایت یک نیّت برای حجّ و عمره 25
- فروعی در تعیین وظیفه تمتّع یا افراد 25
- چند مسأله 25
- فرض جواز اختیار تمتّع برای اهل مکه 25
- عدم جواز نیّت دو حجّ یا دو عمره 25
- عدم جواز تداخل حجّ و عمره 25
- هدی و اضحیّه 25
- فروع مختلف اقامت و توطّن در مکّه معظّمه 25
- احکام مصدود 26
- فصل پنجم احکام صدّ و حَصر 26
- اشاره 26
- حکم مصدودیّت نسبت به مکانهای مختلف 26
- اشاره 26
- فرقهای مصدود و محصور 26
- مسأله صدّ و حبس به دین 27
- اگر حج از مصدود فوت شود 27
- لزوم تأخیر احلال در صورت امید به زوال صد و عذر 27
- محرم شدن زوجه و مملوک بدون اذن 27
- عدم فرق بین صد عام و صد خاص 27
- حکم مصدودیّت بعد از افساد حج 28
- میزان لزوم قضای حج و عدم آن 28
- اشتراط احلال 28
- انکشاف عدو بعد از تحلل به هدی 28
- احرام مملوک 29
- دفع مال به صادّ برای رفع صد 29
- اگر کفار معروف به غدر بودند 29
- قتال با صاد 29
- حکم کشتن صید کفار 29
- قضای خصوص مصدود عنه و نه بیش از آن 29
- هدی تحلل بذل ندارد 30
- ثمره عقوبتی بودن حج در فرض افساد 30
- حکم مصدود از مکه بعد از احرام عمره تا زمان فوت وقت حج 30
- مصدودیّت در عمره تمتّع و مفرده 30
- لزوم تحلّل به عمره مفرده در فرض فوت حج بدون تفریط 30
- صحّت حجِ ممنوع از منی 30
- کفایت هدی سیاق برای سائق در قرآن 30
- میزان وجوب حج در سال آینده بر مصدود 30
- عدم لزوم هدی در موارد امکانِ عدول از حج به عمره مفرده 30
- احکام محصور 31
- محصور به مرض 31
- وجوب استیناف حج بعد از انکشاف عدو 31
- لزوم مماثلت ادا با قضا 32
- فروع 32
- مفسدیّه الجماع وأمثاله و مایترتّب علیها 32
- اگر قبل از تحلّل رفع عذر شود 32
- اگر منکشف شود که هدی صورت نگرفته 32
- حکم وحدت و یا تعدد مبعوث 32
- مستحبّات در مقام 32
- [حکم تفخیذ و مانند آن 33
- حکم فساد و عدم فساد عمره مفرده به جماع 33
- وجوب تفریق 33
- حکم من عقد علی امرأه محرمه و دخل بها 34
- لو نظر إلی امرأته فأمنی 34
- اعمال حجّ تمتّع 34
- عدم جواز شهاده عقد النکاح للمحرم 34
- اشاره 34
- [فصل ششم رساله مناسک حجّ مرحوم علامه شیخ مرتضی انصاری رحمه اللَّه علیه 34
- تقبیل الزوجه و ... 34
- لو عقد المحرِم لنفسه مع العلم بالحرمه 34
- اشاره 34
- اشاره 36
- اشاره 36
- دعای وقت پوشیدن جامه احرام 36
- [باب اوّل در افعال عمره است 36
- دعای هنگام غسل 36
- اشاره 36
- صورت اعمال حج تمتع تفصیلا 36
- وقت استحباب وقوع احرام 36
- [مقصد اوّل در مستحبّات قبل از احرام و در احرام و بعد از آن است و مکروهات احرام 36
- میقات از طرف عراق و نجد: وادی عقیق 38
- میقات از طرف مدینه منوره: مسجد شجره 38
- میقات از طرف طائف و یمن: قرن المنازل و جحفه 38
- اشاره 38
- مقصد دوم: در مواقیتِ احرام است 38
- فراموشی احرام 40
- ترک عمدی احرام و جهل به احرام 40
- اشاره 41
- اشاره 41
- [مقصد سوّم: در واجبات احرام و آنچه متعلق به آن ها است 41
- [اما واجبات در احرام، پس سه چیز است 41
- نیّت 41
- تلبیه 41
- پوشیدن جامه احرام 42
- مقصد چهارم: در تروک احرام است 42
- شرایط لباس احرام 42
- اشاره 42
- شکار حیوان صحرایی 43
- جماع و التذاذ 43
- عقد کردن 45
- استمنا 46
- استعمال عطر 46
- پوشیدن دوختنی 47
- سرمه کشیدن 48
- پوشانیدن تمام روی پا 48
- نگاه کردن در آئینه 48
- جدال 49
- فسوق 49
- کشتن حشرات بدن 50
- پوشیدن انگشتر به قصد زینت 50
- مالیدن روغن بر بدن 51
- پوشیدن زینت برای زنان 51
- ازاله مو 51
- پوشانیدن سر برای مردان 52
- پوشانیدن رو برای زنان 53
- کندن دندان 54
- ناخن گرفتن 54
- کندن درخت و گیاه 54
- استظلال برای مردان 54
- بیرون آوردن خون از بدن 54
- مستحبات داخل شدن مکّه مکرّمه و مسجد الحرام 55
- اشاره 55
- [مقصد اوّل در مستحبّات دخول مکّه و مسجد الحرام است تا زمان اراده طواف 55
- دعای وقت دخول حرم 55
- اشاره 55
- حمل سلاح 55
- [مقصد دوّم در واجبات طواف 57
- اشاره 57
- واجبات خارجیّه طواف 58
- اشاره 60
- واجبات داخلیّه طواف 60
- اشاره 60
- شروع از حجر الاسود 60
- اشکال به هم خوردن محاذات در حجر اسماعیل- علیه السلام- و دفع آن 61
- ختم طواف به حجر الأسود 61
- اقوال علما در نحوه تحصیل محاذات 61
- اشاره 61
- بودن بیت به طرف دست چپ 61
- خارج بودن طواف از بیت و ملحقّات به آن 62
- داخل بودن حجر اسماعیل در طواف 62
- بودن طواف بین کعبه معظّمه و مقام حضرت ابراهیم- علیه السلام 62
- عدم جواز قطع طواف واجب بدون عذر 63
- اتمام هفت دور طواف 63
- شکّ در اشواط طواف 63
- اشاره 63
- [مقصد سوّم: در مستحبّات حال طواف است 64
- اشاره 66
- فراموشی نماز طواف و عدم قدرت بر نماز صحیح 66
- مستحبات نماز طواف 67
- اشاره 68
- [مقصد اوّل: در آداب سعی، ما بین صفا و مروه و مستحبات قبل از سعی است 68
- اشاره 69
- [مقصد دوّم در سعی و واجبات آن و بعضی از احکام متعلّقه به آن است 69
- کم و زیاد کردن عمدی و سهوی اشواط سعی 70
- ابطال عمره تمتّع 71
- مقصد سوّم: در مستحبات حال سعی است 71
- اشاره 71
- ترک تقصیر 71
- عدم تمکّن از انجام عمره تمتّع 71
- [باب دوّم در افعال حج است 72
- [مقصد اوّل در وجوب احرام و بعض احکام متعلّقه به آن است 72
- اشاره 72
- اشاره 72
- [مقصد دوّم در مستحبات احرام حج است تا وقت وقوف به عرفات 73
- اشاره 73
- ترک عمدی یا سهوی احرام حج 73
- استحباب و کراهتِ رفتن به عرفات 74
- [مقصد اوّل: در واجبات است 74
- اشاره 74
- اشاره 74
- تأخیر وقوف عرفات از ظهر 75
- ترک عمدی و سهوی وقوف عرفات 75
- کوچ عمدی و سهوی از عرفات قبل از غروب 75
- [مقصد دوّم: در مستحبات وقوف عرفات است 76
- اشاره 76
- اختلاف در تشخیص روز عرفه 76
- برخی از اعمال و دعاهای روز عرفه 77
- [مقصد اوّل: در واجبات است 79
- رکنیّت وقوف و افرادی که از آنها ساقط می شود 79
- اشاره 79
- اشاره 79
- عدم درک وقوف مشعر و اوقات سه گانه آن 80
- اقسام نُه گانه درک وقوفین از حیث وقت اختیاری و اضطراری 80
- [مقصد دوّم در مستحبّات وقوف به مشعر الحرام است 82
- اشاره 84
- اشاره 84
- رمی جمره عقبه 84
- مستحبّات رمی جمره 85
- واجبات رمی 85
- ذبح قربانی 86
- اشاره 86
- شرایط قربانی 87
- مستحبات هدی 88
- مصرف قربانی 88
- عاجز از قربانی 88
- اشاره 89
- حلق یا تقصیر 89
- ترتیب میان رمی و ذبح و حلق 89
- اشاره 90
- [مقصد اوّل: در واجبات است 90
- اشاره 90
- افرادی که تقدیم اعمال مکّه معظّمه برای آنها جایز یا لازم است 90
- طواف و نماز و سعی حجّ تمتّع و نحوه خروج از احرام 91
- [مقصد دوّم در مستحبّات طواف زیارت و سعی و طواف نساء است 92
- ترک طواف نساء 92
- اشاره 93
- واجبات بیتوته 93
- عبادت بدل بیتوته 94
- حکم ترک بیتوته به منی 94
- اشاره 94
- اشاره 94
- [مقصد اوّل: در واجبات است 94
- رمی در شب 95
- [مقصد دوّم: در اعمال مستحبّه در منی است در روز یازدهم و دوازدهم و سیزدهم 95
- [خاتمه در طواف وداع و سایر مستحبّات است تا زمان خروج از مکّه معظّمه و ورود به مدینه منوره.] 97
کتاب حج
اشاره
شرایط وجوب حج شروط حج واجب به نذر و شبه آن احکام نیابت و وصیت در حج حجّ افراد
احکام صدّ و حَصر
رساله مناسک حجّ
فصل اول شرایط وجوب حج «1»
اشاره
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ الحمد للَّه، والصلاه علی محمّد و آله الطاهرین واجب است حج بر هرمکلفی- از مرد وزن وخنثی با شروط آتیه- در عمر، یک مرتبه، و آن را «حجّهالاسلام» می نامند. و ازید از یک دفعه در عمر به اصل شرع واجب نیست.
و آن واجب فوری است و تأخیر آن از اوّل سال استطاعت بدون عذر، حرام است و تکرار این تأخیر در سالها [ی بعد] بدون توسیط توبه، کبیره است، مثل ترک حج راساً.
و باید وقتی مسافرت نماید که در وقت مخصوص، در امکنه مخصوصه و مشاعر معهوده حاضر باشد.
لزوم و عدم لزوم حرکت با کاروان اول
و اگر متعدّد باشد قافله ها به حسب زمان در اوّل سال استطاعت، اظهر عدم وجوب خروج با [کاروان اوّل است با وثوق به تمکّن از خروج با [کاروان دوّمی مثلًا؛ و در صورت عدم وثوق در جواز تأخیر و عدم آن که مستلزم استقرار حج است با عدم تمکّن از قافله دوّم، تأمّل است. و احتیاط تکلیفی در همین اتفاق در سال دومِ استطاعت، اشدّ است، اگر چه استقرار حج مسلّم است.
و عدم حرمت تفویت احتمالی با تأخیر و غیر آن از مقدّمات مفوّته در واقع بعد از