حج 25 صفحه 33

حضرات زده بود و ایشان را تقریباً لخت کرده بوده و تمام اموال و مراکب و حمولات ایشان را به غارت برده و ایشان پیاده مانده بوده‌اند. بعد یادشان نیست چگونه و شاید بعضی از اتراک برای هر یکی از آنها یک خری پیدا کرده بوده‌اند که با آن خر توانسته بوده‌اند به منزل برسند. می‌گویند بعدها پس از مراجعت یک روز که همه آن حضرات که از جمله مرحوم حاجی شیخ شیپور مسخره و حاجی میرزا هادی پسر مرحوم شیخ فضل الله (از شاگردان سابق من) در منزل مرحوم حاجی نجم الدوله مهمان بودند حاجی شیخ شیپور حکایت این واقعه دزدی و غارت اعراب را می‌کرده تا بدانجا رسیده که برای هر یکی خری آوردند و این چنین مطلب را ادا کرده: «خلاصه برای هر یکی از ماها خری آوردند، آقا یک خر (و با دست اشاره به مرحوم شیخ فضل الله کرده)، آقا هم یک خر، آقا هم یک خر، آقا هم یک خر (و در هر کدام از این «آقا» ها با دست اشاره به یکی از آقایان حاضر یعنی مرحوم شمس العلماء و مرحوم آقا علی اکبر بروجردی و غیره می‌کرده) و آقا هم یک کره خر (و در این جمله اخیر اشاره به حاجی میرزا هادی پسر مرحوم شیخ فضل الله نموده.) (1)

پیش از این زمان یعنی در زمان میرزای قمی صاحب قوانین هم ناامنی راهها مسأله‌ای حسّاس و نگران کننده بوده به طوری که یکی از عالمان معاصرِ میرزا طیّ سؤال مشروحی از وی کسب تکلیف کرده و میرزا هم به تفصیل پاسخ او را داده است. (2)

چهارشنبه 17 ذی قعده‌

مسأله عامّ البلوای تخییر بین قصر و اتمام نماز