- مقدمه ناشر 1
- مقدمه مؤلّف 5
- بخش اول سرّ تشریع عبادت 9
- اشاره 9
- گوشهای از اسرار تشریع عبادت 10
- عبادات از نظر اثرگذاری روحی مختلفند 10
- عمل زنده و با روح، منظور است 12
- حجّ بیروح، آثار زنده نخواهد داشت 13
- بخش دوم آثار اجتماعی حج 14
- اشاره 14
- 1- حج، تراکم قوای متکثّره در نقطه واحده است 15
- اشاره 15
- حج، سیر ارتقای انسان به سوی عالم بالاست 17
- دعوت به حج، دعوت به توحید قواست 17
- جاذبیّت کعبه، خارقالعاده است 18
- چه عاشقانه به دور کعبه میچرخند 19
- گرایش مردم به کعبه، یک گرایش عادی نیست 19
- چرا باید پاسداران معنویّت در وادی غیر ذیزرع اقامت کنند؟ 20
- چه سرمایه بزرگی، به مسلمانان اعطا شده است! 21
- 2- کعبه، ضامن بقای جامعه بشری است 22
- اشاره 24
- 3- کعبه، پناهگاه جامعه انسانی و خانه امن بشر است 24
- تعطیل حج و از هم پاشیدن جامعه آدمیان 26
- اشاره 26
- 4- حجّ، حقّ واجب خدا بر انسان است 26
- پیشبینی روایات درباره متروکیّت کعبه و آثار شوم آن 26
- منعم حقیقی خداست و شکرش واجب عقلی است 27
- تعبیر خاصّ قرآن در موضوع حج 27
- دعوت به حج، منّتگذاری خدا بر انسان است 28
- زیارت کعبه، چه تجارت پرسودی است 28
- به محض نیّت حج، باب رحمت مفتوح میشود 29
- گوشهای از برکات اعجابانگیز حج از لسان روایات 29
- حجّاج از نظر بهره برابر نیستند 29
- علّت اختلاف در بهره چیست؟ 30
- حُجّاج، میهمانان خدا هستند 31
- حج، بازار آخرت است 31
- نگاه به کعبه هم رحمتانگیز است 32
- پیرامون کعبه، باران رحمت و مغفرت میبارد 32
- چه مبارک عملی است، طواف خانه حق 32
- راستی که تارک حج، فاقد رمز انسانیّت است 33
- کفر تارک حج به چه معنی است؟ 34
- تارک حج، روز قیامت در صف یهود یا نصاری محشور میشود 35
- تارک حج در قیامت، نابینا خواهد بود 36
- 5- حج، مایه قوّت دین است 36
- 6- کعبه، عَلَم و نشانه اسلام است 38
- 8- تعطیل حج، مستلزم ضعف نیروی دین و استیلای کفّار بر مسلمین است 40
- اشاره 40
- 7- حج، نابودکننده فقر و عصیان اجتماعی است 40
- دولتهای اسلامی وظیفه دارند مردم را به انجام حج، مجبور کنند 40
- تعطیل حج عذاب خدا را نزدیک میکند 41
- 9- هیچ عمل صالحی جای حج را نمیگیرد 42
- اشاره 42
- انفاق یک کوه طلای سرخ در راه خدا، با حج برابری نمیکند 43
- یکِ بهتر از دو میلیون 43
- نه خود، ترک حج کنید و نه موجب انصراف دیگران بشوید 43
- برکات حج، شامل حال تمام جهانیان میشود 44
- 10- آثار درخشان حجّ، در جوامع مسلمانان، کجاست؟! 46
- اشاره 46
- نگرانی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله از وضع حجّ در آخرالزّمان 47
- پس ناچاریم که به این واقعیّت تلخ، معترف باشیم 48
- بخش سوم اسرار روحی حج 49
- اشاره 49
- 1- بذل عنایت درباره انسان 50
- 2- حجّ، نمایشی جامع از سیر روحی انسانهای کامل در مسیر تقرّب به خداست 52
- اشاره 52
- سیر روحی لازم است، حج، تنها سیر جسمانی نیست 54
- حجّ حضرت ابراهیم علیه السلام، یک حجّ روحی بود 55
- شبهه یک مرد مادّی مسلک، در سیزده قرن پیش 56
- 3- چرا خانه خدا، در مناطق دلپذیر و مصفّا بنا نشده است؟ 60
- اشاره 64
- 4- ابراهیم علیه السلام و صحنه امتحان عجیب خدا 64
- خلاصه 70
- اشاره 71
- بخش چهارم طیّ مراحل 71
- 1- آغاز سفر و طیّ مراحل 72
- 2- مرحله اوّل: اصلاح نیّت و اخلاص 73
- 3- مرحله دوّم: توبه 73
- 4- مرحله سوم: انقطاع از هر چه غیر خداست 75
- 5- اتّخاذ رفیق 76
- 6- حُسن خُلق 78
- بخش پنجم مواقف 80
- اشاره 80
- اشاره 81
- 1- موقف اوّل: 81
- حفظ زبان، از مهمّات حال احرام است 85
- اشاره 88
- 2- موقف دوم: مطاف (محلّ طواف) 88
- هشدار که اینجا مطاف کعبه و بارگاه قدس است 90
- امام باقر علیه السلام در کنار کعبه 90
- عجیبتر، جذبه و کشش و محبوبیّت این خانه است 92
- بقای ساختمان کعبه، از عجایب است 92
- اهمیّت طواف کعبه 93
- موقعیّت انسان موفّق به طواف 95
- نگاه به کعبه، عبادت است 97
- راستی چه بجاست ... 98
- 3- موقف سوّم: مَسعی 100
- اشاره 106
- 4- موقف چهارم: عرفات 106
- انسان تا با دنیا بیگانه نشود، با خدا آشنا نمیگردد 108
- عرفات کجاست؟ 108
- روز عرفه، روز دعا و روز تضرّع به درگاه خداست 112
- دعا، خود طریق مستقلّ و جداگانهای است 113
- توجّه! اینجا عرفات است 118
- گدای مسکین از در خانه سلطان کریم چگونه بر میگردد؟ 123
- بشارت: امام عصر، ارواحنا فداه در عرفات است 124
- فرصت را مغتنم بشمارید که به سرعت میگذرد 125
- دعا برای فرج ولیّعصر، ارواحنا فداه، از اهمّ مطالب است 128
- دعا برای والدین و ارحام و عموم اهل ایمان، از اعمال مهمّ عرفات است 130
- چه دعای بابرکتی! 131
- چند جمله دعا به پیشگاه خداوند عَزّ وجَل 132
- روز عرفه رو به پایان و آفتاب عرفات در شرف غروب است 134
- بشارت بزرگ 136
- 5- موقف پنجم: مشعرالحرام 136
- اشاره 136
- آتش خشم خود را فرونشانید تا عزّت هر دو جهان یابید 138
- مشعر یا میعاد دلباختگان خدا 139
- بهبه! چه مبارک معبدی و چه فرخنده شبی! 140
- دل شب، محرم سرّ اللَّه است 141
- آری، دل شب، چه فرصت مغتنمی برای عُشّاق حضرت حق است 144
- اینک، هم شب است و هم لیلة الاضحی و هم مشعرالحرام 145
- ساعتی به تفکّر در اسرار بپردازیم 150
- شب مشعرالحرام و تفکّر 151
- سرّ وقوف شبانه در مشعر 152
- سرّ استحباب جمعآوری سنگریزه از بیابان مشعر 155
- 6- موقف ششم: مِنی یا قربانگاه 155
- 7- رَمی جمرات در منی و اسرار آن 158
- اشاره 158
- نکته 162
- 8- قربانی در منی و اسرار آن 163
- اشاره 163
- جنبه اجتماعی قربانی در منی بیش از جهات دیگرش منظور است 167
- قربانی، همدوش کعبه آمده است 169
- یک دین زنده، هممسجد میخواهد، و هممسلخ! 171
- قربانی در امّتهای پیشین نیز بوده است 172
- اسرار روحی قربانی 174
- در قربانی، منافع اقتصادی نیز ملحوظ است 177
- نظر قرآن و روایات، درباره مصرف گوشت قربانی 178
- 9- حَلْق و تقصیر در منی و اسرار آن 181
- اشاره 181
- 10- بیتوته در منی 183
- خلاصه 183
- 11- شبهای منی و خلوت با خدا 184
- اشاره 184
- مسجد خَیْف در منی 186
- اشاره 186
- 12- موقف هفتم: زیارت بیت و استِلام حَجَر 186
- حجرالاسود یا دست خدا در زمین 187
- حجرالاسود، جوهر آسمانی و امین خدا در میان بندگان است 188
- 1- بوسیدن و استلام حجرالاسود با تهاجم و ایذای دیگران مطلوب نیست 192
- 13- چند تذکّر لازم 192
- 2- در صفوف نماز جماعت شرکت کنید و به هنگام اقامه جماعت، از مسجد خارج نشوید 193
- اشاره 196
- 3- تا فرصت دارید از طواف و نماز در مسجدالحرام و تلاوت قرآن غفلت نکنید 196
- ثواب ختم قرآن در مکّه 199
- فضیلت نماز در مسجدالحرام 199
- عمره مفرده 201
- ترتیب اعمال عمره و حج، به صورت رمز 201
- اشاره 203
- بخش ششم اتمام حجّ و نتایج آن 203
- 1- نتیجهگیری از اعمال حج 204
- اشاره 204
- مردم عصر جاهلیّت نیز حجّ بجا میآوردهاند! 205
- حال ای زائران بیت محرّم 208
- 2- موعظهای لطیف از دانشمندی ادیب 211
- اشاره 213
- 3- داستانی جالب و بیانی جامع از امام سجاد (ع) در اسرار حجّ (روایت شبلی) 213
- تذکّر و دفع توهّم 227
- 4- دستورالعمل جامعی از امام صادق علیه السلام در باب حج 228
- اشاره 231
- 5- تطبیق مراحل عمر انسان با مناسک حج 231
- اشارهای کوتاه به معنای دَحْو الارض 233
- اشاره 238
- 6- وظیفه انسان، در سیر به سوی خدا 238
- تذکّر 243
- بخش هفتم زیارت 245
- اشاره 245
- 1- به زیارت مرقد پاک رسول خدا صلی الله علیه و آله و ائمّه هُدی علیهم السلام میرویم 246
- 2- مودّت اهل بیت رسالت، اجر رسالت است 247
- 3- ولایت، شرط مقبولیّت اعمال است 248
- اشاره 248
- حجّ مقبول 250
- به یاوهسراییهای جُهّال، اعتنا نکنید 254
- 4- بقا و احاطه ارواح کامل، بعد از مرگ 256
- 5- خاک پای آسمانیان، حیاتبخش است 259
- 6- شیعه در مدینه، گمشدهای دارد 262
- 7- بقیع، یا بارگاه قدس و مظهر عزّت و کبریای خدا 266
- 8- شهدای احُد، قربانیان راه خدا 267
- 9- پایان سفر و ختم کتاب 270
هست سفینه نجات، عترت و ناخدا خدا دست در این سفینه زن، دامن ناخدا طلب
دم به دمم به گوش هُش، میفکنند این سُرُش معرفت ار طلب کنی، از برکات ما طلب
خسته درد را بگو، هرزه مگرد کو به کو از در ما شفا بجو، وز دم ما دوا طلب
بِأَبِی أَنْتُمْ وَأُمِی وَأَهْلِی وَمالِی وَاسْرَتِی، اشْهِدُ اللَّهَ وَاشْهِدُکُمْ أَنِی مُؤْمِنٌ بِکُمْ وَبِما آمَنْتُمْبِهِ، کافِرٌ بِعَدُوِّکُمْ وَبِما کَفَرْتُمْ بِهِ، مُسْتَبْصِرٌ بِشَأْنِکُمْ وَبِضَلالَةِ مَنْ خالَفَکُمْ، مُوالٍ لَکُمْ وَلِأَوْلِیائِکُمْ، مُبْغِضٌ لِأَعْدائِکُمْ وَمُعادٍ لَهُمْ، سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ، وَحَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ، مُحَقِقٌ لِما حَقَّقْتُمْ، مُبْطِلٌ لِما أَبْطَلْتُمْ، مُطِیعٌ لَکُمْ، عارِفٌ بِحَقِکُمْ، مُقِرٌّ بِفَضْلِکُمْ، مُحْتَمِلٌ لِعِلْمِکُمْ، مُحْتَجِبٌ بِذِمَّتِکُمْ، مُعْتَرِفٌ بِکُمْ، مُؤْمِنٌ بِایابِکُمْ، مُصَدِّقٌ بِرَجْعَتِکُمْ، مُنْتَظِرٌ لِأَمْرِکُمْ، مُرْتَقِبٌ لِدَوْلَتِکُمْ، آخِذٌ بِقَوْلِکُمْ، عامِلٌ بِأَمْرِکُمْ، مُسْتَجِیرٌ بِکُمْ، زائِرٌ لَکُمْ، لائِذٌ عائِذٌ بِقُبُورِکُمْ، مُسْتَشْفِعٌ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ بِکُمْ، وَمُتَقَرِّبٌ بِکُمْ إِلَیْهِ، وَمُقَدِّمُکُمْ أَمامَ طَلِبَتِی وَحَوائِجِی وَإِرادَتِی فِی کُلِ أَحْوالِی وَأُمُورِی. (1) 1
5- خاک پای آسمانیان، حیاتبخش است
قرآن در مبارکهطه قصّه گوساله سامری و گمراه شدن بنیاسرائیل را نقل میکند و آنگاه میفرماید:
قالَ فَما خَطْبُکَ یا سامِرِیُّ، قالَ بَصُرْتُ بِما لَمْ یَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُها. (2) 2
1- . قسمتی از زیارت جامعه کبیره.
2- . طه: 95- 96