- پیشگفتار 1
- اشاره 1
- رساله در پنج فصل با عنوانهای: 9
- فصل اول: حج و قرآن 11
- اشاره 11
- نکات اخلاقی و تربیتی در قربانی: 39
- فصل دوم: حج و تاریخ 46
- اشاره 46
- اشاره 54
- امّتهایی که در مکّه درگذشتهاند 59
- تلبیه پیامبران 59
- پیامبران حجگزار 59
- خداوند متعهد روزی مردم مکّه است 60
- سنگ نبشته حجر اسماعیل 60
- حرمت کعبه در عمل 61
- دو سند مسین 61
- اولین خونریزی در مکّه 61
- داوری یعمربن عوف 62
- وجه نامگذاری کعبه به «بیت العتیق» 62
- اوّلین منحرف 63
- اساف و نائله 63
- انحراف از دین حنیف ابراهیم علیه السلام 63
- مولود کعبه 64
- بدعتهای حجّ جاهلی 65
- بیرون آوردن پرده کعبه 66
- پوشش کعبه 66
- نخستین توسعه مسجد الحرام 66
- اشاره 69
- حوادث گوناگون خارق العاده 69
- حج و ایرانیان 72
- هدیه به کعبه 73
- خانههای مقدس 74
- خانههای مقدس سقلاب 74
- خانههای مقدّس یونان 75
- خانههای مقدّس رومیان 75
- قبله شدن مکّه 77
- حج بهانه فرار 78
- اشاره 87
- وجه نامگذاری ماه ذی الحجه و بعض روزهای مشهور 88
- فصل سوم: حج و سفرنامه 107
- اشاره 107
- اشاره 154
- سرقت در حین رمی 159
- اشاره 161
- حاجی و ربا خواری 162
- فصل چهارم: حج در آینه شعر فارسی 186
- اشاره 186
- حج در شعر شاعران معاصر 324
- فصل پنجم: حجّ در پهنه نثر فارسی 330
- اشاره 330
در اثبات صفات سبعه الهیّه است و هر یک از احجار که انداخته شود، اشاره بر اثبات صفتی از صفات سبعه ثبوتیّه میباشد که عبارت است از: «علم»، «حیات»، «قدرت»، «اراده»، «سمع»، «بصر» و «کلام» و جمره ثالثه در اثبات افعال است.
سرقت در حین رمی
نویسنده مینویسد: برای رمی جمره به نیابت از رضاعلیشاه و چند تن دیگر از درویشان مشغول شدم. در مراجعت متوجّه شدم مبلغ دویست تومان که برای خرید قربانی همراه داشتم و نیز کفشهایم را دزدیدهاند. نویسنده از قربانی و فلسفه آن سخن گفته که قربانی تسلیم محض بودن در برابر اوامر الهی است و به شعر ابن عربی در «فصوص الحِکَم» اشاره میکند که:
فَیالَیْتَ شعری کیفَ نابَ بِذاتِهِ شخیص کبیش عن خلیفة الرّحمن؟!
شاه نعمتاللَّه ولی، در شرح فصوص الحکم گفته است:
«قربانی سه قسم است: در درجه اوّل گوسفند است که عرب آن را غنم گوید وغنم را نسبتی است با روح؛ زیرا که خداوند کبش را، که نوع ذکور آن است، فدای نبی مکرّم خود گردانید. مراد از انشای این ابیات، بیان سرّ توحید است که حقیقت واحده است و در صور مختلفه و متعدّده اکوان واعیان ظاهر گردیده و در حقیقت او بود که فدای او بود.
بنابراین درجه غنم به اعتباری از سایر حیوانات ارفع است. دوم گاوست که عرب آن را بقره گوید. و بقره را با نفس مناسبتی است؛ زیرا که در میان بنی اسرائیل کسی کشته شد و درباره قاتل اختلاف کردند و هر کس سخنی گفت تا اینکه: «أَمَرَهُمُ اللَّهُ ان یَذبَحوا بَقَرةً وَیَضرِبوا المَیِّتَ بِبَعْضِها فَیُحیی بِاذنِ اللَّه». (1)
پس معلوم شد که میان بقره ونفس نسبتی است (در اسم، زیرا که بُدنه اسمی است از اسماء ابل و بدنه جمع است و مفرد آن بدن.
جسم انسان را بدن میخوانند و بدن از عالم طبیعت است و میاناللَّه تعالی و طبیعت دو
1- 1- خاطرات زیارت خانه خدا، ص 125 قسمتی از آیه 67 و قسمتی از آیه 73 سوره بقره که با هم تلفیقکرده است.