حج در اندیشه اسلامی صفحه 291

و درخشان بود؛ زیرا هر یک از ایشان، شمعی در دست وارد حرم می‌شد و جملگی آهنگ حطیم (یا حجله‌وار) پیشنماز حنفی می‌کردند زیرا بیشتر بر مذهب اویند. ما بر دوش گروهی از این جمع شمعی بزرگ را دیدیم، که حمل آن نیرومندان را خسته می‌کرد، و از بزرگی به درخت سروی می‌مانست، ایشان آن را برابر پیشنماز حنفی گذاشتند.

مردم آن شب را، که شب شنبه بود، در مشعرالحرام سپری کردند و چون نمازصبح را خواندند، پس از وقوف (ایستادن) و دعا، از آن جا رهسپار منا شدند، زیرا تمام مزدلفه جای وقوف است، جز وادی محسِّر که چون روی به منا آورند در آن جا هروله (قدم دَوْ) کنند و (به شتاب) از آن وادی بگذرند.

بیشتر مردم از مزدلفه سنگریزه‌های مخصوص برای جَمْره برگیرند و این کار مستحب است، پاره‌ای دیگر سنگریزه‌ها را از اطراف مسجد خیف در منا برمی‌دارند ...

چند نکته مهم‌

نکات قابل توجه در مشعرالحرام و مستحباتی که بیشتر فقیهان به آن تأکید کرده‌اند، عبارت است از:

1- تأخیر نماز مغرب و عشاء از عرفات و اقامه آن در مزدلفه.

2- خواندن نماز مغرب و عشا با یک اذان و دو اقامه.

3- شکر و حمد و سپاس الهی و ذکر گویی خداوند.

4- احیا و شب زنده‌داری و دعا و مناجات.

5- مشعرالحرام را پیاده طی کردن، بخصوص آن که سال اوّل حج