- پیشگفتار 1
- اشاره 4
- جایگاه «حج» در اندیشه اسلامی 4
- حوادث تلخ 5
- نقش عظیم حج 7
- حج افضل است یا صدقه 8
- حج و قصهپردازان 10
- عبدالملک و حج 10
- متوکل و حج 12
- انصراف از حج 12
- ثمرات عظیم حج 13
- تشویق مردم به حج 15
- ترک حج 17
- آداب سفر حج 19
- اشاره 19
- 1- هدفداری در مسافرت 20
- 2- توبه و استغفار 22
- 3- وصیّت 24
- 4- اخلاص در نیّت 25
- 5- زاد و توشه حلال 27
- 7- تأمین مخارج زن و فرزند 29
- 6- چشم به مال دیگران نداشتن 29
- 8- انتخاب زمان مناسب 30
- 9- غسل 31
- 10- صدقه 32
- 12- بدرقه مسافر 34
- 11- بیخبر به مسافرت نرفتن 34
- 13- انتخاب همراه 35
- 14- هم شأنی در مسافرت 37
- 15- یادآوری نعمتهای خداوند 38
- 16- دعا و ذکر در حال حرکت 39
- 17- مسافرت در شب 41
- 20- همراه داشتن مواد خوراکی 42
- 18- شراکت در هزینهها 42
- 19- حفظ پول و اثاثیه 42
- 21- نیازمندیهای سفر 43
- 22- لباس تمیز پوشیدن 44
- 23- شستن دستها قبل از غذا 44
- 24- شروع به غذا با نام خداوند 45
- 25- شیوه غذا خوردن 45
- 28- خدمت به حاجیان 46
- 26- پرخوری 46
- 27- پرهیز از اسراف و تبذیر 46
- 29- آزار ندادن دیگران 47
- 30- حل مشکلات همسفران 48
- 31- خیر خواهی 48
- 32- جوانمردی در سفر 49
- 33- عبادت خداوند 49
- 34- اقامه نماز 50
- 35- نماز خواندن در مساجد 51
- 36- رو به قبله نشستن 51
- 38- مراعات حال دیگران 52
- 37- رعایت اخلاق اسلامی 52
- 39- گرامی داشتن همراهان 53
- 40- سلام به دیگران 53
- 41- سوءظن ایجاد نکردن 54
- 42- ناسازگار نبودن 54
- 44- خیرخواهی 55
- 43- لغزشها را به رخ نکشیدن 55
- 46- زینت تشیع 56
- 45- وفاداری 56
- 47- ایجاد جاذبه برای تشیّع 57
- 49- کوتاهی سفر 58
- 48- مدارا با بیماران 58
- 50- سوغات 58
- 51- استقبال از حاجی، هنگام بازگشت 59
- 53- ثمرات زیارت 60
- 52- حجّ کامل 60
- 54- گوارایتان باد 62
- مقصود تویی کعبه و بتخانه بهانه 63
- اسرار و معارف حج 63
- گستاخی ابن ابیالعوجاء 64
- حج ظاهری و باطنی 66
- اسرار حج در نهج البلاغه 69
- امام سجاد- ع- و شبلی 71
- اسرار حج از زبان امام خمینی- قدّس سرّه- 75
- راز و رمزهای حج 78
- طواف در لغت 81
- پیشینه تاریخی طواف 81
- اشاره 81
- پیدایش طواف 82
- طواف آدم- ع- 84
- فرشتگان در طواف کعبه 85
- طواف پیامبران 86
- طواف ابراهیم 88
- طواف ایرانیان قدیم 90
- طواف در جاهلیت 91
- برهنگان در مطاف 95
- اندیشهای خرافی 97
- لزوم پوشش در طواف 99
- پایان یک بدعت 101
- مخالفت با برهنگی 101
- طواف پیامبر- ص- 102
- اشاره 104
- طواف و اهمیّت آن در روایات 104
- اهمیت طواف 106
- پاداش طواف کنندگان 109
- هفت شوط طواف 114
- هروله در طواف 115
- طواف در شب 117
- دعا و ذکر در طواف 118
- آزار دیگران هنگام استلام حجرالأسود 121
- نمایش قدرت 127
- طواف نیابتی 128
- ارتباط طواف و ولایت 130
- طواف و حوائج مردم 132
- طواف عاشقانه 133
- مقام ابراهیم- ع- 137
- مقام در لغت و اصطلاح 137
- اشاره 137
- مقام در قرآن 138
- مقام چیست؟ 140
- علّت نامگذاری مقام 141
- فرورفتگی پا در سنگ 143
- اندازه مقام ابراهیم 144
- فاصله مقام تا کعبه 146
- پرده مقام ابراهیم 147
- اهمیت مقام در روایات 149
- نماز پشت مقام ابراهیم 151
- مقام و دشمنان اهل بیت 152
- کنده شدن مقام بواسطه سیلاب 153
- مقام کجا بوده است؟ 153
- مقام و مهدی عباسی 158
- تعمیر مقام 159
- سرقت مقام ابراهیم 159
- دعا نزد مقام ابراهیم 160
- گستاخی حجاج 160
- درسآموزی از ابراهیم 162
- اشاره 164
- زمزمه زمزم 164
- پیدایش زمزم 165
- حفر زمزم به دست عبدالمطلب 166
- زمزم و ایرانیان 169
- نذر عبدالمطّلب 171
- چاههای مکّه 172
- اسامی زمزم 174
- ژرفای زمزم 175
- زمزم در گذر تاریخ 176
- ناصر خسرو و زمزم 177
- ابن جبیر و زمزم 178
- ابن بطوطه و زمزم 179
- زمزم در قرن نهم 181
- فراهانی و زمزم 182
- سیفالدوله و زمزم 182
- استفاده از زمزم 183
- فضیلت آب زمزم 185
- قنات زبیده 185
- حج در اشعار شاعران پارسی 189
- صفا و مروه 191
- اشاره 191
- صفا و مروه در لغت 192
- پیشینه تاریخی 193
- صفا و مروه در قرآن 200
- اهمیت صفا و مروه 201
- صفا و مروه و اهمیت آن در روایات 203
- به پا داشتن یاد خدا 204
- صفا و مروه به روایت تاریخ 206
- پیامبر- ص- در مسعی 209
- فاصله صفا تا مروه 212
- مستحبات سعی 214
- اشاره 219
- سرزمین عرفات 219
- نامگذاری عرفات 220
- عرفات در لغت 220
- پیشینه تاریخی عرفات 223
- حدود عرفات 225
- الال یا جبل الرحمه 228
- وقوف در عرفات 229
- سرزمین آمرزش و پذیرش دعا 232
- روزه گرفتن در عرفات 238
- حضور رسول خدا در عرفات 239
- سیل در عرفات 241
- سخنرانی در عرفات 241
- مسجد عرفات 243
- عرفات و ستمگران 245
- آب در عرفات 245
- اشاره 249
- حج اکبر 249
- عرفه و حج اکبر 250
- عید قربان و حج اکبر 255
- پیام برائت 256
- سید قطب و حج اکبر 259
- سنت اعراب جاهلی 262
- مأموریت علی بن ابیطالب- ع- 263
- ابلاغ پیام 264
- یک انحراف آشکار 265
- تعصب ناروا 268
- نظریه علامه طباطبایی 269
- نتیجه بحث 271
- مزدلفه 273
- اشاره 273
- مُزدَلِفه در لغت 274
- جَمْع 274
- مشعرالحرام 275
- قُزَح 276
- مسجد مشعرالحرام 278
- مشعر در قرآن 279
- هنگامه کوچ 282
- وقوف در مزدلفه 284
- تأخیر نماز 285
- نکته اخلاقی 287
- خاطره امام صادق- ع- از مشعر 287
- پیامبر- ص- در مشعر 289
- گزارش ابن جبیر از مشعرالحرام 290
- چند نکته مهم 291
- حرکت امیرالحاج 292
- حدود مزدلفه 293
- طول مزدلفه 295
- عبور از وادی محسِّر 295
- اشاره 298
- شعب ابیطالب 298
- شِعْب در لغت 300
- مکان شِعْبِ ابیطالب 301
- خانهای که پیامبر- ص- در آن به دنیا آمد 303
- محاصره پیامبر- ص- و یاران در شِعْبِ ابیطالب 313
- محاصره شدهگان 319
- کوه ابوقبیس 324
- برخی از شعبهای مکّه 324
- کوتاه سخن آن که: 327
- جنّة المعلّاة 331
- اشاره 331
- شعب المقبره 332
- مقبرة المعلاة 333
- مدفونان در قبرستان ابوطالب 337
- یک اشتباه 340
- استقرار پیامبر- ص- در حجون 342
- اشاره 345
- تکبیرة الاحرام 345
- چگونگی نماز اهل سنت 345
- امّین پس از حمد 347
- گفتن بسماللَّه 348
- اذکار رکوع 349
- اذکار سجده 350
- تشهّد 352
- رکعت سوّم 353
عموی آن حضرت نیز گنبدهایی داشته که همه را تخریب کردهاند. «(1)»
«پاشا» هنگام ورود به مکه در قبرستان معلاة، قبّههای قبور حضرت خدیجه- علیهاسلام- عبدمناف، عبدالمطّلب، هاشم، و ابیطالب را دیده و تصاویر آن را در پایان کتاب خود به چاپ رسانده است. «(2)»
منطقه حجون علاوه بر اهمیتی که بخاطر مدفون شدگان در این گورستان دارد، از قداست خاصی نیز نزد مسلمانان- خصوصاً اهل سنت- برخوردار است؛ زیرا پیامبر-ص- هنگام مراجعت از مدینه و ورود به مکّه، از همین منطقه وارد شهر شده و در همان مکان سکونت داشتند.
استقرار پیامبر- ص- در حجون
محمد بن جبیر بن مطعم از پدربزرگش نقل میکند که: «پیامبر-ص- در فتح مکّه در حجون داخل خیمهای زندگی میکرد و برای هر نماز به مسجد میآمد.»
ازرقی نیز مینویسد: «پیامبر-ص- پس از هجرت به مدینه، در سفر به مکه به خانههای مکه پای نگذاشت و هرگاه طواف ایشان تمام میشد به منطقه بالای مکّه- در حجون- میرفت و در خیمههایی که برای آن حضرت سرپا کرده بودند اقامت داشت و از همان جا به مسجدالحرام میآمد و برمیگشت.» «(3)»
1- - همان، ص 212
2- - رفعت پاشا، مرآة الحرمین، صص 32- 31
3- - ازرقی، اخبار مکه، ج 2، ص 161