حجاز درصدر اسلام صفحه 194

رابغ

رابغ وادیی است میان بَزْواء و جُحْفه که حاجیان از آن می‌گذرند. ابن سکّیت گوید: رابغ میان جُحْفه و ودّان است. و در جای دیگر گوید: رابغ وادیی است پایین جُحْفه که راه حاجیان از آن می‌گذرد. حازمی گوید: بطن رابغ وادیی است از جُحْفه، در تاریخ غزوات پیامبر نام آن آمده است، همچنین در جنگهای میان اعراب. واقدی گوید که رابغ در ده میلی جُحْفه است.

میان ابْواء و جُحْفه. و آن چند میل بعد از گردنه هَرْشی است، به طرف مشرق. در آنجا چشمه و چاهها و نخلهاست. از منازل خُزاعه است.

کُراع الغَمِیم، میان رابغ و جُحْفه است. و رسول خدا آنجا را به اوفی بن مواله عنبری داد و با او شرط کرد که هر ابن سبیلی را مهمان کند و طعام دهد. و این سند در تکه‌ای چرم سرخ نوشته شد. «(1)»

جُحْفَه

منزل پیوسته به ابْواء جُحْفه است. جُحْفه قریه بزرگی است و آباد. قریه‌ای جامع است و دارای منبر. منبر آن از توابع فُرْع است. میان مکه و مدینه منزلی که در تمام ایام سال به رونق باشد نیست، مگر آنجا. و نیز میان مدینه و عراق جایی که در تمام ایام سال به رونق باشد نیست جز فَیْد که از دیار طی است.

بنی جعفر در آنجا سکونت دارند. بارویی با دو دروازه دارد. و نیز اندک چاههایی در دو میلی آن و در سمت راست. در آنجا نیز برکه‌ای است بزرگ. چراگاههای بسیار دارد. و نیز بازاری. آبش از چاههاست میان آن و ساحل دریا هشت میل راه است. قومی از بنی سُلَیم در آنجا زندگی می‌کنند. در زمان یاقوت ویران بوده است. سَمْهُودی گوید: جُحْفه یکی از مواقیت است. قریه بزرگی است و دارای منبر است. اسدی پس از ذکر چاهها و برکه‌ها و چشمه‌های جُحْفه گوید: در ابتدای جُحْفه مسجد رسول خداست. موسوم به مسجد الائمه. «(2)» کَلبی گوید: عمالیق، بنی عقیل را اخراج کردند. عمالیق برادران عاد بن ارَم بودند. اینان