حجاز درصدر اسلام صفحه 300

بلوغ نرسیده بودند. امیر آن چهار تن را رد کرد. و چون او را قانع کردند که به حد بلوغ رسیده‌اند برایشان مقرری معین کرد. «(1)»

عطاء در عصر عباسی

چون عباسیان به خلافت رسیدند به اقلیم حجاز توجه خاص نشان دادند. و همواره خلیفه خاص‌ترین خاصان خود را به امارت حجاز می‌فرستاد. عباسیان به حج هم اهتمام داشتند. خلفای نخستین عباسی برای جلب مردم و علمای حجاز سخت می‌کوشیدند و آنان را به دربارهای خود نزدیک ساختند و شماری از علمای حجاز را به قضای بغداد برگماشتند.

مسلماً مسئله عطای مردم حجاز نیز مورد توجهشان بوده است. زبیر بن بَکّار به اسناد خود ازصالح بن دینار از موالی خُزاعیان روایت می‌کند که ابو جعفرالمنصور حج به جای آورد و به هر یک از اشراف قریش هزار دینار داد. و به همه مردم مدینه عطا داد ولی از عطای اشراف کمتر.

از کسانی که هزار دینار گرفت یکی هِشام بن عُرْوه بود. زنان قریش را نیز بی نصیب نگذاشت.

به آنها کاسه‌های طلا و نقره و جامه داد. منصور در مدینه چنان بذل و بخششی می‌کرد که تا آن زمان کس ندیده و نشنیده بود. «(2)» از زمان مهدی اطلاعات بیشتری در دست داریم. ممکن است منصور همه مردم مدینه یا بیشتر آنها را به سبب همراهی با محمد النفس الزکیّه از عطا محروم کرده باشد. چون مهدی بر سر کار آمد عطای آنان را بازگردانید.

زبیر بن بکّار گوید: اما مَغیرة بن خُبَیْب که مورد لطف مهدی بود از سوی او سرپرستی عطای مردم مدینه را بر عهده گرفت و هزار مقرری به او واگذار کرد که به هر که می‌خواهد بدهد. این امر در مدینه شهرت دارد.

نیز زبیر بن بکار روایت می‌کند از یوسف بن عبداللَّه بن سالم الخیاط که گفت: چون امیرالمؤمنین مهدی مُغَیْرة بن خُبَیْب را هزار مقرری داد که به هر که خواهد بدهد، ابو عبداللَّه بن سالم نزد او آمد و با خواندن دو بیت شعر که سروده بود بر او اعتراض کرد.