حجاز درصدر اسلام صفحه 444

ج- شِقّ پهلوی بنی جُمَح دارای شش در است:

1- باب بنی حکیم بن حِزام.
2- باب بنی زبیر بن العَوّام یا باب الحزامیه یا باب الخیاطین.
3- باب بنی جُمَح (خیاطین).
4- باب ابوالبَخْتَری (نزد خانه زبیده).
5- بابی که به کوی خانه زبیده باز می‌شود.
6- باب بنی سَهم.

د- شق شامی که نزد دارالنَّدْوه است و دارالعَجَله دارای شش در است:

1- باب عمرو بن عاص.
2- باب مسدود در دارالعَجَله.
3- باب دارالعجله.
4- باب قُعَیْقِعان (باب حُجَیْر بن ابی اهاب).
5- باب دارالنَّدْوه.
6- باب دار شَیْبة بن عثمان.

فاکهی خانه‌هایی را که مقابل مسجدالحرام از سمت شام است، نام می‌برد سپس سمت غربی را و سپس سمت یمانی را و سپس سمت شرقی را. اکنون خانه‌ها را به ترتیب قرار گرفتن درهایشان بدان گونه که ازرقی ذکر کرده می‌آوریم:

الف- جانب شرقی:

1- خانه عیسی‌بن‌موسی. سفیان‌بن‌عُیَیْنَه درآن‌مسکن‌داشت سپس وضوگاه زبیده شد.
2- خانه برخی از فرزندان محمد بن عبدالرحمان، نزد اصحابصابون.
3- خانه ابو عزاره و احمد بن ابراهیم الملیکی و آن باقی خانه‌ای است که در آن حِلْف الفُضول انجام گرفت و در آن روز از آنِصاعد بن مخلّد بود.
4- خانه عباس بن محمد مشرف بر باب اجیاد الصغیر.
5- خانه یحیی بن خالد بن برمک. امروز معروف به ابو احمد بن الرشید است.
6- خانه شفیقه که بزازان در آن هستند و مقابلشصرافان.
7- خانه مطلّب بن حنطب که آن را ام عیسی دخت سهل بن عبدالعُزّی بن مطّلب مخزومی ازمحمدبن‌داود خریدوازنو بنانمود. سپس به پسرش عبدالله بن محمد بن داود رسید.
8- خانه ارْقَم بن ابی الارْقَم مَخْزُومی، برادر احمد بن اسماعیل بن علی.
9- خانهصَبِیّه کنیز آزاد شده عباس.
10- خانه خیزران امّ موسی امیرالمؤمنین امروز همه آن، یا بخشی از آن به ابو عمارة بن میسره تعلق دارد.
11- خانه قاضی محمد بن عبدالرحمان السفیانی.
12- خانه عباد بن جعفر، نزد علم اخضر.
13- خانه یحیی بن خالد بن برمک، مشرف بر سوق اللیل و وادی. گویند آن را به نود هزاردینار خرید وگویندصد و بیست هزار دینار خرج آن کرد. امروز در دست ورثه وَصیف است.
14- خانه موسی بن عیسی در کنار آن میل اخضر است که علم مسْعی است.
15- خانه جعفر بن سلیمان نزد کوچه عطاران.
16- دار الازْهَریین.
17- خانه امیرالمؤمنین که بربری بنا کرد در نزدیکی داروفروشان و آتش گرفت. امروز از آنِ ابو عیسی بن متوکل است.
18- خانه فضل بن ربیع که آن را بنا کرد و می‌خواست هم سطح خانه ابن عَلقَمه باشد ولی او را از این کار منع کردند.
19- خانه نافع بن عَلْقَمه کِنانی. امیرالمؤمنین آن را گرفت و سپس به ایشان باز پس داد. بعضی از مکیان گویند که از آنِ خاندان طلحة بن عبیدالله بود و نافع بن علقمه آن را به هنگام حکومتش بر مکه، از آنان گرفته بود.
20- رو به روی آن خانه عیسی بن علی بود.