حجاز درصدر اسلام صفحه 451

جانب شمالی مسجدالحرام

سُوَیقه و قُعَیْقِعان

ازرقی گوید در جانب شمالی مسجدالحرام، شش خانه است به حسب ترتیب:

در اول پهلوی مناره‌ای است که در کنار در سهم است و آن درِ عمرو بن عاص است.

دوم در دارالعجله مسدود شده و برای کسی که رو به روی آن بایستد موضع آن معلوم است.

سوم، درِ دارالعَجَله است.

چهارم درِ قُعَیْقِعان است و آن درِ حُجَیْر بن اهاب است.

پنجم باب النّدْوه است.

ششم درِ خانه شَیبة بن عثمان است که از آنجا به سُوَیقه روند. «(1)» همچنین ازرقی گوید: در اول، در جانب شرقی در بنی شَیْبَه است که در جاهلیت و اسلام به نام در بنی عبد شمس بن عبد مناف معروف بوده است. و نیز گویند که در بنی سَهم در کنار در بنی جُمَح است. معلوم می‌شود که محلات بنی سَهم در جانب شمال شرقی مسجد بوده است. در جانب شمالی مسجد به هنگام توسعه مسجد، در زمان عبدالله بن زبیر سپس ابوجعفر المنصور و مهدی عباسی تغییراتیصورت گرفته است.

و می‌گوید که ضلال که پهلوی دارالنّدْوه است 242 ذراع است «(2)» و عرض مسجد از مناره باب اجیاد تا مناره باب سهم 278 ذراع است «(3)» و این ابعاد بعد از توسعه مسجد به وسیله مهدی است.

باب بنی سهم در جهت غربی از شق شمالی است. نزد اوست خانه عمرو بن عاص و یکی از مناره‌های مسجد مشرف بر آنهاست. رسول خدا (ص) در آنجا نماز می‌گزارد.

در این منطقه محله بنی سهم بود که از سیل قعیقعان از خانه عمرو بن عاص تا خانه

1- - ازرقی 2، ص 74.
2- - ازرقی 2، ص 68.
3- - ازرقی 2، ص 65.