حجاز درصدر اسلام صفحه 457

عمر بن خطاب سیلبندی بین خانه ابان و خانه بَبّه برآورد تا راه سیل را بر مسجد الحرام بربندد- و آن را ردم اعْلی نامیدند یا ردم عمر. عبدالملک بن مروان این سیلبند را تکمیل کرد و آن را از خانه ابان تا خانه ابن الحوار گسترش داد تا به مقابل حِقّ الاخْنَس در بازار آهنگران رسید.

بالای سیل بند عمر، زقاق النّار بود. میان دارالحمّام و دارالسَّلَمه. «(1)»

جانب شرقی مسجدالحرام

کوه ابوقبیس

در سمت جنوب غربی خَنْدمه کوه ابو قُبَیس است در مشرق صفا و مشرف بر آن. در جاهلیت آن را «امین» می‌گفتند. «(2)» ابو قبیس یکی از دو کوه (اخشبین) بزرگ مکه است، (کوه دیگر احمر نامیده می‌شود)، پیوسته به وادی مکه. یکی از سه چشمه‌ای که آب زمزم را تأمین می‌کند از این کوه است. حُصَیْن بن نُمَیْر هنگام محاصره ابن زبیر منجنیقها را بر این کوه نهاد. «(3)» برای بالا رفتن از این کوه باید ازصفا، از راه باریکی که در وادی می‌گذرد، عبور کرد.

آغاز این راه باریک خانه ارْقَم است و آن ابتدای مَعْلاة است.

فاضح در پای کوه ابوقبیس است و در آنجا مسجد ابراهیم قبیسی است نزد فاضح قرارة المَداحی است. قرارة المَدْحی جایی بوده که مردم مکه در آنجا به گونه‌ای بازی با «مدحاة» می‌پرداختند «مَدْحی» سنگی مدور بوده که آن را به سوی چاله کوچکی که کنده بودند بر روی زمین می‌غلتانیدند، سنگ هر کس به آن چاله می‌افتاد برنده بود. «(4)» در راه قرارة المَدْحی دارالزّنج قرار داشت.

1- - ازرقی 2، ص 191.
2- - ازرقی 2، ص 215، 1، ص 27، 116.
3- - ازرقی 1، ص 130، 322.
4- - ازرقی 2، ص 213.