خاطرات سفر صفحه 153

محور سوم: بحث منجی در ادیان‌

اغلب ادیانی که دارای کتاب و شریعت نیستند، دربرگیرنده عقاید و دیدگاه‌هایی است که بعداً در اعتقادات ادیان کتابی وارد شده و این بدان سبب است که علم و اطلاع ما نسبت به رسالت و کتب انبیا محدود است، در حالی که تعداد آنها بیش از آن چیزی است که می‌دانیم: «وَ رُسُلًا قَدْ قَصَصْناهُمْ عَلَیْکَ مِنْ قَبْلُ وَ رُسُلًا لَمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَیْکَ»؛ (1)

«ما داستان رسولان گذشته را بر تو- ای پیامبر- حکایت کردیم و رسولانی بودند که ما داستان‌های آنان را بر تو حکایت نکردیم». یا این‌که نفس بشری حقیقت را عیناً کشف می‌نماید، به همان سبکی که ابن طفیل در حکایت «حی بن یقظان» آورده که خود پدیده‌ای است شناخته شده در میراث فرهنگ عرب قبل از اسلام، نظیر امیة بن ابی‌الصلت و ...

البته در تمدن‌های بشری مانند: دوران فرعون‌ها و سومریان و بابلیان و آشوریان و کورشیان و هندیان، عقاید و اصولی وجود دارد که بعدها در ادیان دارای کتاب ظاهر شد.

نقش هندوئیسم را در ادیان بزرگ ابراهیمی، به‌خصوص در ارتباط با عقیده به منجی، نمی‌توان انکار کرد، چراکه هندوئیسم می‌گوید: در شرایط بحران و آشوب، روح عالم(برهما) در انسانی حلول می‌کند که هم‌او منجی بشریت است. یهودیت نیز براساس همین شیوه استوار است، زیرا پیامبران پی‌درپی در شرایط سخت و دشوار ظاهر شدند تا مردم را نجات دهند. در یهودیت عقیده‌ای هست پیرامون آمدن مسیح که به دست

1- نساء: 164