خاطرات سفر صفحه 195

(متافیزیک) که نمی‌تواند به‌واسطه متد خود با آن تعامل داشته باشد و از روش جزمی و قطعی استفاده کند احکامی صادر خواهد کرد، درحالی‌که نظریه غیبی، به جهت محال بودن طرح تشخّص در این‌جا و امکان‌ناپذیر بودن خروج از فضای ذهنی و روانی که پدیده الهام خاص از آن صادر می‌شود، در برابر کسانی که تلاش می‌نمایند شناخت غیبی را براساس جزم و یقین پایه‌ریزی کنند نمی‌تواند از دایره خودشناسی خارج گردد.

«نجات‌دهنده» و مقوله دین‌

همان‌طور که اشاره شد، مفهوم «نجات‌دهنده»، منحصر به تفکر دینی نیست، بلکه در حوزه‌هایی یافت می‌شود که حقیقت هیچ دیانتی را قبول ندارد، تا آن‌جا که مفهوم قهرمان(نجات‌دهنده) در تجربه کشورهای کمونیستی که به تفسیر مادی تاریخ اعتقاد دارند، و مقوله متافیزیک را اساساً منکر هستند نیز ظاهر شده است.

در این میان به افرادی نظیر: لنین و مائو تسنغ و هوشی‌منا برمی‌خوریم که همگی خطاب شاعرانه و خیال‌پردازانه را برای بالا بردن آمال و آرزوهای توده‌های مردم از طریق تحریک تخیلات آنان و القا کردن خطاب جزمی غیبی به ملت‌هایشان جهت ایجاد باور و اعتماد نسبت به آینده و بالا بردن روحیه مقاومت و پایداری در بین آنان- بر این اساس که پیروزی قطعاً حاصل خواهد شد- به‌کار گرفتند. لذا تعبیرهایی مثل «عظمت» و «جاودانگی» را، هنگام سخن گفتن پیرامون «شهدا» ی راه «پیروزی» که بشارت آن را می‌دهند، به‌کار می‌برند، البته این مورد تنها یک مثال بود، بلکه موارد زیادی وجود دارد که در آن «نجات‌دهنده» در