- پیشگفتار 1
- پیشینه تاریخی مراسم حج 4
- حکمت تشریع مناسک حج 7
- چرا در تمام عمر یکبار؟ 11
- رحمت حق نسبت به مؤمنان محروم از حج 13
- احرام 18
- وجوه اشتراک حج با عبادتهای دیگر 21
- تلبیه 32
- حکایتی عجیب اندر مسأله تلبیه 37
- لباس احرام 39
- میقات 42
- مطاف 44
- طواف 47
- طواف ملائکه و انبیا 58
- حجر الاسود 59
- نماز طواف 61
- سعی صفا و مروه 66
- تقصیر 75
- وقوف در عرفات 81
- مشعر الحرام 95
- بُعد سیاسی و اجتماعی حج 107
- برائت از مشرکین 114
- حج بیداران 125
زمینه خشوع و خوف و خشیت و اخلاص و عشق و محبت و مهر و رأفت را در قلب خود فراهم آورد و باطن را از رذائل بشوید و ظاهر را به عمل صالح بیاراید، و برای همیشه از حرکات شیطانی، و امور باطل بپرهیزد.
در هر صورت حکمت تشریع این مراسم، اصلاح احوال فرد، و اصلاح اوضاع امت اسلام در همه شؤون زندگی است و تحقق این حکمت جز با اداره حرمین به دست پاکان و صالحان و آزادگان و شایستگان و دلسوزان امت امکان ندارد و آنان که در هر لباسی و به هر صورتی مانع از تحقق حکمت تشریع این مراسمند، مرتکب گناهی نابخشودنی هستند.
چرا در تمام عمر یکبار؟
تشریع تمام مقررات آسمانی و قوانین الهی، بر اساس توانایی انسان است. آنجا که پای مشقت و رنج و زحمتِ خارج از قدرتِ آدمی در کار است، قانونی وجود ندارد.
قرآن مجید در این زمینه دو بیان روشن دارد:
1- ما جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ. (1)
1- 1- حج: 78.