- پیشگفتار 1
- پیشینه تاریخی مراسم حج 4
- حکمت تشریع مناسک حج 7
- چرا در تمام عمر یکبار؟ 11
- رحمت حق نسبت به مؤمنان محروم از حج 13
- احرام 18
- وجوه اشتراک حج با عبادتهای دیگر 21
- تلبیه 32
- حکایتی عجیب اندر مسأله تلبیه 37
- لباس احرام 39
- میقات 42
- مطاف 44
- طواف 47
- طواف ملائکه و انبیا 58
- حجر الاسود 59
- نماز طواف 61
- سعی صفا و مروه 66
- تقصیر 75
- وقوف در عرفات 81
- مشعر الحرام 95
- بُعد سیاسی و اجتماعی حج 107
- برائت از مشرکین 114
- حج بیداران 125
پیشینه تاریخی مراسم حج
از آنجا که حج آیینی الهی و معنوی است و تشریع آن، به خاطر رشد روح و کمال نفس و پرورش اخلاق و عمل انسان صورت گرفته، باید پیشینه تاریخی آن را در عرصه‌گاه معارف اسلامی و مسائل معنوی و روایات واحادیث نورانی جستجو کرد.
ابو بصیر از حضرت صادق علیه السلام نقل کرده که فرمود:
«إنَّ آدَمَ هُوَ الَّذِی بَنَی الْبَیْتَ وَ وَضَعَ أَسَاسَهُ وَ أَوَّلُ مَنْ کَسَاهُ الشَّعْرَ وَ أَوَّلُ مَنْ حَجَّ إِلَیْهِ ...» (1)
«محقّقاً بنای کعبه و پایه گذاری بیت، به دست حضرت آدم انجام گرفت و او نخستین کسی است که بر کعبه جامه پوشانید و نیز نخستین انسانی است که مراسم حج را بجای آورد».
1- 1- من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 152.