- الف: قبل از سفر 1
- آشنایی با اسرار حج 2
- فرصتی استثنایی 2
- فراگیری احکام و مناسک 3
- ابراهیم، الگوی حجّاج 4
- شکر حقیقی 5
- حج، امتحان الهی 5
- حلالیت طلبی هنگام خداحافظی 6
- ادای حقوق 6
- وصیت 7
- وداع با دنیا 8
- توکل به خدا 8
- توبه 9
- عشق به خدا، ترس از خدا 10
- یک هشدار 11
- اهمیت قرائت در نماز 11
- نماز اوّل وقت 11
- تحمّل سختیهای سفر 12
- رسیدگی به نیازمندان 13
- نظم و هماهنگی 13
- ترک عادتها 14
- استفاده از تجارب دیگران 14
- در اندیشه سفر آخرت 15
- حاجی، نماینده معنوی دیگران 16
- سفری با طهارت 17
- فلسفه حج 17
- خواهران و حجاب برتر 18
- وعده سوغاتی 18
- تأمین نیازهای خانواده 19
- یاد خدا 19
- ب: نکات عمومی سفر 20
- ج: نکات بهداشتی سفر 22
- د: آغاز حرکت 23
- در فرودگاه ایران 23
- در فرودگاه جدّه 24
- در داخل هواپیما 24
- داخل اتوبوس 25
- مدینه شهر پیامبر صلی الله علیه و آله 26
- ه: تشرف به مدینه 26
- ورود به مدینه و خاطره هجرت 27
- هنگام ورود 28
- در سطح شهر 29
- شیعه و مسؤولیتی سنگین 30
- مفهوم زیارت 31
- در مسیر زیارت 32
- آمادگی برای تشرّف به حرم نبوی صلی الله علیه و آله 32
- ورود به حرم 33
- در محضر پیامبر صلی الله علیه و آله 34
- چگونه دعا کنیم؟ در حق چه کسانی دعا کنیم؟ 35
- و: نکات ضروری در حرم نبوی 36
- اشاره 36
- اذان دوم یا اقامه 38
- زیارت ائمه بقیع علیهم السلام 38
- توصیههایی درباره بقیع 39
- احُد یا صحنه امتحان 40
- سوغات مدینه 41
- مساجد سبعه (صحنه جنگ احزاب) 41
- ز: توصیههایی درباره خرید از بازار 42
- اشاره 42
- موارد فرهنگی- اجتماعی 43
- میقات و ورود به محضر حق- آغاز عمره تمتع- 44
- ح: تشرف به مکّه 45
- جایگاه شهر مکّه 45
- یادآوریهای میقات 45
- الهام از حرم امن الهی 46
- یادآوریهای ویژه شهر مکّه 46
- طواف 47
- حجر الأسود، نقطه آغاز و پایان طواف 47
- طواف، هفت دور است 48
- چند نکته در طواف 49
- نماز در پشت مقام ابراهیم 50
- دو نکته درباره نماز طواف 50
- سعی بین صفا و مروه 51
- در کنار زمزم 51
- سه نکته درباره سعی 52
- تقصیر 52
- وقوف در عرفات 53
- ط: آغاز حجّ تمتّع 53
- احرام در مکه 53
- وقوف در مشعر الحرام 54
- در سرزمین منا 54
- نکاتی درباره منی 55
- اعمال منا 55
- طواف حج تمتع، نماز طواف، سعی 56
- طواف نساء و نماز آن 57
- حاجی شدن و حاجی ماندن 58
- یادآوریها 58
- ی: بعد از حج 58
- ترک فرودگاه جدّه و ورود به فرودگاه ایران 59
- ولیمه حج 59
- از رهنمودهای حضرت امام خمینی قدس سره به زائران بیت اللَّه الحرام 61
ص: 21
رسیدگی به نیازمندان
رسیدگی به نیازمندان در تعالیم اسلامی دارای ارزش و اهمیت فراوانی است. به طوری که امام صادق علیه السلام آن را با حج مقایسه کرده و می‌فرماید:
برآوردن حاجت مؤمن از ده حج برتر و بالاتر است.
روشن است که مراد حضرت، حجّ استحبابی است و چه بهتر که زائر بیت‌اللَّه الحرام با توجه به این توصیه اخلاقی و اجتماعی در رفع مشکلات دیگران بکوشد و دعای خیر نیازمندان را بدرقه راه خویش قرار دهد.
اگر حج، حجّ مستحبی است باید به این نکته توجّه کرد که شاید وظیفه در بعضی از شرایط خاص اجتماعی، برطرف کردن نیاز فقرا و مستمندان باشد و بر انجام حج مستحبی مقدّم باشد. بنابراین باید به تکلیف عمل شود.
نظم و هماهنگی
اسلام دو گونه عبادت دارد: فردی؛ مانند نماز شب و اجتماعی؛ مانند نماز جمعه و عید فطر. در عبادات فردی انسان در چگونگی انجام آن تا حدودی مختار است، اما در عبادات جمعی هماهنگی با دیگران ضرورت دارد. از این رو تک‌روی در عبادات جمعی، گذشته از اینکه