زمزم: تاریخچه، تحولات - آثار صفحه 172

ص: 179

که اخبار آن را قبلًا از نظر گذراندیم.

و: آداب آشامیدن زمزم‌

در عین حال برای آشامیدن آب زمزم در روایات فریقین آدابی ذکر نشده است. کلینی به اسناد خود از امام صادق علیه السلام نقل کرده که فرمود: آنگاه که شخص از طواف و نماز فارغ‌شد به زمزم بیاید و یک یا دو دلو از آب آن بکشد و از آن بنوشد و بر سر و پشت و شکم خود بریزد و بگوید:

«خدایا! آن را علم سودمند و رزق فراوان و شفای بیماری و درد قرار ده».

آنگاه نزد حجر الأسود بیاید. (1)

در برخی روایات دیگر آمده است: پیش از آنکه به صفا رود از زمزم بنوشد ... (2)

همچنین از فقه ابن عباس است که برای آشامیدن آب باید به شش چیز توجّه داشت: رو به قبله ایستادن، بسم اللَّه گفتن، سه بار نوشیدن، سیراب شدن، حمد خدا پس از آشامیدن، آنگاه این دعا را خواندن: «اللَّهمَّ اجْعَلْهُ عِلْماً نافِعاً وَ رِزْقاً واسِعاً وَ شِفاءً مِنْ کُلِّ داءٍ». (3)

1- کافی، ج 4، ص 430 متن دعا پیشتر گذشت.
2- همان.
3- موسوعة فقه ابن عباس، ج 2، ص 23