- اشاره 1
- بخش نخست: تحوّلات تاریخی 1
- مشاعر مقدّس 5
- نامهای مکّه مکرّمه 6
- حرم مکّه 7
- حجّ در اسلام 7
- بنیان کعبه 9
- کعبه در دوره اسلامی 14
- دوره اموی 16
- دوره عبّاسی 16
- دوره عثمانی 21
- دوره سعودی 22
- بخش دوّم: توسعه جدید 30
- اشاره 30
- آموزههای طرح 33
- نقاط اصلی طرح 34
- ساختمان کنونی حرم 37
- توسعه جدید: طرّاحی 39
- مساحت و گنجایش 45
- عناصر طرّاحی و جُزئیات آن 47
ص: 40
بر جان آدمی مینهاد؛ و از دیگرسو، با درنظرگرفتن فضایی باز در طرح توسعه، میکوشید تا مسجد را از درآمیختن با برجهای برافراشته پیرامون آن دور کند و از تأثیر منفی این ساختمانهای برآمده از فرهنگ مدرن شهری، بر معماری باشکوه و آفرینشهای دقیق، ماهرانه و ظریف هنری بکاهد.
آموزههای طرح
طرح توسعه جدید مسجد بر مبانی و اصول چندی تکیه دارد و نقشههای اجرایی برپایه آنها ترسیم شده است. مهمترین این آموزهها از این قرار است:
حفظ ساختمان موجود و تأسیسات و نقشههای آن؛ اعم از ساختمان قدیم و توسعه اول سعودی؛ زیرا ساختمان موجود، خود تبلوری از یک معماری ویژه و هدفمند و تأثیرگذار است
سازگاری و هماهنگی بایسته میان بنای موجود و طرحی که برای احداث بنایی پیشرفته و به هم پیوسته در دست اجراست.
تأکید بر اهمیت پیوند استوار میان ساختمان مسجد و بافت شهری پیرامون آن.
همسانی و همخوانی میان نقشه ساختمان موجود و طرح توسعه جدید که یکی از ضرورتهای اجرایی آن، ایجاد سهولت در انتقال و راهنمایی زائران به بخشهای مسجد است.
برگزیدن عناصر و اندازههایی که در عین گوناگونی، با بخشهای مختلف ساختمان فعلی هماهنگ باشد.
روان بودن حرکت در یک سطح و فراهم آوردن زمینه آن در حال