حج در قرآن صفحه 28

صفحه 28

گوشت قرباني بايد به مصرف محرومين برسد

تكليف چيست؟ آيا اسلام ما را در يك بن بست قرار داده است؟ در آن جا همان روز قبل از عيد، در روز عرفه، عده اي از دوستان و آقايان علما و فضلاي برجسته كه از ايران آمده بودند يك جلسه اي تشكيل داديم ببينيم آيا همان جا مي توانيم يك فكري بكنيم؟ پرسيدم كه آيا مسئله كنسرو كردن اين گوشت هاي عملي است؟ تحقيق كرديم يكي از افراد مطلع گفت ما سال گذشته با مسئولين عربستان تماس گرفتيم؛ گفتند، فتواي مفتي هاي آنان با اين مسئله مخالف است. دقت بفرمائيد اين جا مي خواهيم برايتان دو نكته را مجسم كنم:

يكي اين كه وقتي ما ازا متياز فقه جعفري نام مي بريم نمونه هاي جالبي از آن داريم كه بايد شما پيروان اين مذهب اين ها را بشناسيد. ديگر اين كه بدانيد اين بن بست ها تا حدي به دست خود ائمه(ص) باز شده است. اين ما هستيم- ما كه خود را منتسب به اين مكتب و اين مذهب و اين ائمه(ص) مي دانيم- كه نمي دانيم چگونه خودمان دست و پايمان را در پوست گردو گذاشته ايم. گفتند فقه اين ها با بيرون بردن گوشت قرباني از«مني» مخالف است و فقهايشان بيرون بردن گوشت قرباني از«مني» را تجويز نمي كنند. ريشه مطلب چيست؟ ريشه مطلب اين است كه در زمان پيغمبر(ص) ايشان منع فرموده بود كه گوشت قرباني را از«مني» بيرون ببرند. چرا؟ زيرا اگر اجازه داده مي شد گوشت قرباني را بيرون ببرند حاجي خودش قرباني مي كرد خودش هم آن را مي برد و چيزي به كسي نمي رسيد. با قدغن كردن اين مطلب ناچار مي شد بالاخره(قرباني را) در اختيار ديگران بگذارد. فلسفه مطلب اين بوده است.

در فقه وهابي يك نوع جمود هست و اين يكي از همان جمودهاست. چون شيوخ فتواي آن ها وهابي هستند اين نوع جمود براي آن ها مانده است كه فكر نمي كنند(در آنموقع) گوشت براي مصرف عموم هم كافي نبود زيرا بسياري از مردم برايشان امكان بردن قرباني وجود نداشت و لذا پيغمبر(ص) و علي(ع) صد قرباني مي برند. چون صدها نفر بودند كه يك رأس آن را هم نمي توانستند بياورند. بنابراين بايد در آن زمان بيرون بردن گوشت قرباني از«مني» قدغن شود تا اين گوشت ها همان طور كه اساس تشريع براين مطلب بوده است در اختيار مصرف كنندگان بينوا قرار گيرد. اما بعد از آنكه وضع مالي عمومي مسلمان ها طوري شد كه بيشتر حجاج م يتوانند قرباني كنند و مي كنند چطور؟

البته بر حجاج مكه و حرم اصلاً قرباني واجب نيست و قرباني نمي كنند آن ها حج شان«حج افراد» است. حجاجي كه از بيرون مواقيت حرم مي ايند قرباني مي كنند. تازه اگر كسي(توان مالي) نداشته باشد به جاي قرباني ده روز، روزه مي گيرد در كتاب كافي روايتي از امام رضا (ع) آمده است:

سئوال كننده مي گويد به امام(ع) گفتم مردي است كه حج تمتع به جاي

مي‌آورد و در جامه دان خود لباس هايي دارد، مي تواند يكي از آن ها را

بفروشد و قرباني بخرد؟

فرمود: نه، اگر پول ندارد و بايد لباسش را بفروشد، نمي خواهد قرباني بخرد بلكه روزه مي گيرد روزه به جاي قرباني كافي است. اين لباس لباسي است كه او بايد با آن آبروي خود را حفظ كند و آراسته در جامعه پديدار گردد.1 مؤمن شايسته است كه معمولا با لباس شايسته بيرون بيايد اگرچه درست است كه اين نبايد براي او قيد بشود. بنابراين معني«لم يجد»(در آيه 196) اين نيست كه هيچ ندارد، بلكه در همين حد هم كه هست همان روزه(را بايد بگيرد). اين روايت نقش قرباني را در حج مشخص مي كند تا چه حد است و از رواياتي است كه مي تواند در حل فقهي مشكل قرباني به صورت امروز كمك كند.

بنابراين قرباني عملاً بر همه واجب نيست و هم قرباني نمي كنند ولي در شرايط اقتصادي و اجتماعي زمان ما، ميزان قرباني به هر حال از ميزان مصرف بيشتر است. د رزمان امام صادق(ع) هم اين مسئله مطرح است. روايتي است با سند بسيار معتبر از امام صادق(ع): محمد بن مسلم مي گويد:

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه