پرسمان قرآنی حج صفحه 1

مقدمه‌

پژوهش در معارف قرآنی به منظور شناخت احکام و معارف دینی و آموزه‌های وحیانی، در راستای سعادت واقعی بشر ضرورتی انکارناپذیر است؛ ازاین رو، آگاهی دقیق و عمیق از معارف اسلامی، به ویژه معارف حج، به جهت اهمیتی که اسلام برای این فریضه الهی قائل شده، بسیار با اهمیت است. قرآن کریم چشم‌پوشی از انجام دادن فریضه حج را کفران و رویگردان از حج را کافر(1)نامیده است.

در روایات برای اهمیت حج در مقایسه با دیگر واجبات، تعبیر «لایعدل الحج شی‌ء» (2) یا «الحج هی الشریعة»(3) آمده است. در راستای همین اهمیت است که خداوند متعال ابراهیم علیه السلام و اسماعیل علیه السلام را مأمور آباد ساختن خانه خود کرد و فرمود:

«وَ عَهِدْنا إِلی إِبْراهِیمَ وَ إِسْماعِیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَ الْعاکِفِینَ وَ الرُّکَّعِ السُّجُودِ» (4)

و به ابراهیم و اسماعیل سپردیم که خانه مرا برای طواف‌کنندگان و مجاوران و رکوع‌کنندگان و سجود کنندگان پاکیزه گردانید.

و بدین سان، خداوند متعال ادای حق کعبه را واجب ساخت (5)و آن را پرچم و نشانه گویا و مظهر اسلام و توحید نامید و حج‌گزار و عمره‌گزار را مهمان خدا معرفی

1- «وَلِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَمَن کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعلَمِینَ» آل عمران: 97
2- نجفی، جواهر الکلام، ج 17، ص 214.
3- صدوق، خصال، ج 2، ص 447.
4- بقره: 125.
5- «فَرَضَ حَقَّهُ» نهج البلاغه، خطبه 1.