خطبه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک صفحه 116

(و نَطَقَ زعیم الدّین وَ خَرسَتْ شَقاشِقُ الشَّیاطین)

(و زعیم و رهبر دین به سخن آمد و حنجره های دهان آن شیاطین لال گشت.)

رهبر دین به سخن آمد، یعنی پیامبر صلی اللَّه علیه و آله سخنگو و اهل گفتار شد و گویندگان کفر خاموش شدند.

«شقاشق» جمع «شِقْشِقه» است، وقتی شتر غضبناک می شود می خواهد نعره بکشد، دهانش کف می کند و چیزی مانند شش از دهانش خارج می شود و از آن به «شقشقه» تعبیر می کنند. در اینجا کفار به آن شتر تشبیه شده اند؛ منظور این است که

وقتی پیامبر صلی اللَّه علیه و آله به سخن آمدند، صدای نعره ی این شیاطین (در حالی که دهانشان کف کرده بود) بریده و خاموش شد.

شکست نفاق و کفر

(وَ طاحَ وَشیظُ النِّفاقِ)

(و جمعیت نفاق (منافقین) هلاک شدند.)

«طاحَ» یعنی هلاک شد و «وَشیظُ النّفاق» یعنی جمعیت نفاق؛ و در لغت به افراد پشت و فرومایه و بی اصل و نسب گفته می شود که معمولاً منافقین از همین تیپ افراد هستند؛ وگرنه افراد با شخصیت و با اصل و نسب، کمتر گرفتار نفاق و دورویی می شوند و گاهی از منافع