خطبه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و ماجرای فدک صفحه 239

روحتان جای داده بودید، به مجرد تغییر سیاست و پیش آمدن صحنه ی آزمایش و امتحان، به معامله گذاشتید و پف کردید و دور انداختید و حق و دین را زیر پا گذاشتید.

بازگشت به جاهلیت

(وَ دَسَعْتُم الذی تَسَوَّغْتُم)

(و آنچه را که خورده بودید بالا آوردید.)

وقتی شتر و حیوانات دیگر چیزی را که خورده اند از حلقومشان بالا می آورند و داخل دهانشان می آورند، این را عرب می گوید: «دَسَعَ»؛ «تسوغ» نیز به چیز گوارایی می گویند که آن را خورده اند.

این تشبیه به این معناست که شما ایمان و حقیقتی را که تحصیل کرده بودید، دفع کردید و آن را از خودتان برگرداندید. در حقیقت، آن مقدار که جلو رفته و رشد کرده

بودید، دو مرتبه به عقب برگشتید. «دسعتم»: شما برگرداندید، «الذی تسوغتم»: آنچه را که با حالت گوارا و خوشی داخل حلق خود کرده بودید، یعنی آن ایمانی که به حالت گوارا و خوشی داشتید، حالا آن را برگرداندید؛ پس در حقیقت این یک صورت از کفر و ارتداد است، چون شما از آن ایمانی که داشتید، بازگشت کردید و به نوعی مرتد شدید؛ همانگونه که در حدیث آمده است: «ارتدّ الناس بعد رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله الا ثلاثه (او اربعه)) یعنی: «مردم پس از رسول خدا صلی اللَّه علیه و آله مرتد شدند، مگر سه نفر (یا چهار نفر)»؛ البته