- حج در کلام امام 1
- حج در کلام رهبر 4
- اسرار و معارف حج 6
- حج و رهبری 7
- آموزههایی از کعبه 18
- فقه حجّ 33
- استفتاءات جدید 34
- تاریخ و رجال 35
- افسانه غرانیق 36
- اماکن و آثار 59
- موقعیّت اقتصادی مدینه در دوران جاهلیّت و ... 60
- حج در آیینه ادب فارسی 73
- ضیافتی با میزبانی خدا 74
- جاریهای حج 92
- توسعه جدید مسجدالحرام 93
- گفتگو 110
- نشستی با رییس محترم سازمان حج و زیارت 111
- نقد و معرّفی کتاب 120
- یک کتاب در یک مقاله 121
- خاطرات 144
- رهآوردی از دیار دوست 145
- از نگاهی دیگر 159
- در نشستی با «العَمراوی» (عَمْرویّ) 160
- نگاهی به مطبوعات عربستان 169
افسانه غرانیق
افسانه غرانیق (1)
سید جعفر شهیدی
هنوز چهار ماه از اقامت مهاجران در حبشه نگذشته است که به خیال بازگشت می‌افتند و یک دسته از آنها مراجعت کرده، در شوال سال پنجم بعثت، وارد مکه می‌شوند. این بازگشتِ نابهنگام برای چیست؟ وقتی دنباله تحقیق را گرفته به جستجوی علّت و انگیزه بازگشت مهاجران برمی‌خیزیم، به افسانه شگفت‌آوری برمی‌خوریم: «افسانه غرانیق!»
افسانه غرانیق را باید مفصّل نوشت و به دقّت بررسی کرد؛ چرا که در زندگی بعضی از صحابه (همان مهاجران به حبشه)
تأثیرگذار بوده است. هیچ تاریخ‌نگاری نمی‌تواند در نقل وقایع زندگی عثمان بن عفّان، به یکباره بنویسد: «عثمان، چهار ماه پس از هجرت به حبشه، به مکّه بازگشت و دوباره هجرت کرد و به دوستانش در حبشه پیوست». آیا به سادگی می‌توان از کنار این واقعه گذشت؟ هر خواننده‌ای به فکر فرو می‌رود که علّت این مراجعت و بازگشت، چه بوده و چرا ذکر نشده است؟ و شاید افسانه غرانیق به گوشش خورده باشد و بپندارد که تاریخنگار مسلمان، در پاسخ این پرسش، عاجز مانده است! و شاید تصوّر کند که
1- این نوشتار، یکی از مقالات کتاب «جنایات تاریخ» نوشته استاد دکتر سید جعفر شهیدی است که در سه مجلّد، در سالهای 1327 تا 1329 منتشر گردیده است.