شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 117

پی نوشتها

شأن نزول : حکم ارث در میان خویشاوندان

در عصر جاهلیت عرب ، رسم چنین بود که تنها مردان را وارث می شناختند و

معتقد بودند : آن کس که قدرت حمل سلاح و جنگ و دفاع از حریم زندگی و احیاناً غارتگری ندارد ، ارث به او نمی رسد .

به همین دلیل ، زنان و کودکان را از ارث محروم می ساختند ، و ثروت میت را در میان مردان دورتر قسمت می کردند .

تا این که یکی از انصار به نام «اوس بن ثابت» از دنیا رفت ، دختران و پسران خردسالی را بر جای گذارد ، عموزاده های او به نام «خالد» و «عرفطه» اموال او را میان خود تقسیم کردند ، و به همسر و فرزندان خردسال او چیزی ندادند .

همسر او به پیامبر(صلی الله علیه وآله) شکایت کرد ، و تا آن زمان حکمی در زمینه ارث بستگان در اسلام نازل نشده بود ، آیه فوق نازل شد ، پیامبر(صلی الله علیه وآله) آن دو نفر را خواست و به آنها دستور داد : در اموال مزبور ، هیچ گونه دخالت نکنند و آن را برای بازماندگان

درجه اوّل ، یعنی فرزندان و همچنین همسر او بگذارند ، تا طرز تقسیم آن در میان آنها در پرتو آیات بعد روشن گردد . (1)

یُوصیکُمُ اللّهُ فی أَوْلادِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الاُْنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِساءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثا ما تَرَکَ وَ إِنْ کانَتْ واحِدَهً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لاَِبَوَیْهِ لِکُلِّ واحِد مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمّا تَرَکَ إِنْ کانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَواهُ فَلاُِمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کانَ لَهُ إِخْوَهٌ فَلاُِمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّه یُوصی بِها أَوْ دَیْن آباؤُکُمْ وَ أَبْناؤُکُمْ لا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعاً فَریضَهً مِنَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ کانَ عَلیماً حَکیماً