شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 138

شأن نزول : شدّت عمل

برای آیه فوق شأن نزول های مختلفی نقل شده که یکی از مشهورترین آنها این است :

جمعی از مردم «مکّه» به خدمت پیامبر(صلی الله علیه وآله) می آمدند و از روی خدعه و نیرنگ اظهار اسلام می کردند ، اما همین که در برابر قریش و بت های آنها قرار می گرفتند به نیایش و عبادت بت ها می پرداختند .

و به این ترتیب می خواستند از ناحیه اسلام و قریش هر دو آسوده خاطر باشند ، از هر دو طرف سود ببرند و از هیچ یک زیان نبینند ، و به اصطلاح در میان این دو دسته دو دوزه بازی کنند .

آیه فوق نازل شد و دستور داد مسلمانان در برابر این دسته شدت عمل به خرج دهند . (1)

وَ ما کانَ لِمُؤْمِن أَنْ یَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلاّ خَطَأً وَ مَنْ قَتَلَ مُؤْمِناً خَطَأً فَتَحْریرُ رَقَبَه مُؤْمِنَه وَ دِیَهٌ

مُسَلَّمَهٌ إِلی أَهْلِهِ إِلاّ أَنْ یَصَّدَّقُوا فَإِنْ کانَ مِنْ قَوْم عَدُوّ لَکُمْ وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَتَحْریرُ رَقَبَه مُؤْمِنَه وَ إِنْ کانَ مِنْ قَوْم بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ میثاقٌ فَدِیَهٌ مُسَلَّمَهٌ إِلی أَهْلِهِ وَ تَحْریرُ رَقَبَه مُؤْمِنَه فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ شَهْرَیْنِ مُتَتابِعَیْنِ تَوْبَهً مِنَ اللّهِ وَ کانَ اللّهُ عَلیماً حَکیماً

هیچ فرد با ایمانی مجاز نیست که مؤمنی را به قتل برساند ، مگر این که این کار از روی خطا و اشتباه از او سر زند ; و (در عین حال ، ) کسی که مؤمنی را از روی خطا به قتل رساند ، باید یک برده مؤمن را آزاد کند و خون بهائی به کسان او بپردازد ; مگر این که آنها خون بها را ببخشند . و اگر مقتول ، از گروهی باشد که دشمنان شما هستند (و کافرند) ، ولی مقتول با ایمان بوده ، (تنها) باید یک برده مؤمن را آزاد کند (و پرداختن خون بها لازم نیست) . و اگر از جمعیتی باشد که میان شما و آنها پیمانی بر قرار است ، باید خون بهای او را به کسان او بپردازد ، و یک برده مؤمن (نیز) آزاد کند . و آن کس که دسترسی (به آزاد کردن برده) ندارد ، دو ماه پی در پی روزه می گیرد . این (یک نوع تخفیف ، و) توبه الهی است . و خداوند ، دانا و حکیم است .

پی نوشتها