شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 140

یکی از مسلمانان به نام «مقیس بن صبابه کنانی» ، کشته برادر خود «هشام» را در محله «بنی النجّار» پیدا کرد ، جریان را به عرض پیامبر(صلی الله علیه وآله) رسانید ، پیامبر(صلی الله علیه وآله) او را به اتفاق «قیس بن هلال فهری» نزد بزرگان «بنی النجّار» فرستاد و دستور داد :

اگر قاتل «هشام» را می شناسند ، او را تسلیم برادرش «مقیس» نمایند و اگر نمی شناسند ، خون بها و دیه او را بپردازند آنان هم چون قاتل را نمی شناختند ، دیه را به صاحب خون پرداختند و او هم تحویل گرفت و به اتفاق «قیس بن هلال» به طرف «مدینه» حرکت کردند در بین راه بقایای افکار جاهلیت ، «مقیس» را تحریک نمود و با خود گفت : قبول دیه موجب سرشکستگی و ذلت است ، لذا هم سفر خود را که از قبیله «بنی النجّار» بود به انتقام خون برادر کشت و به طرف «مکّه» فرار نمود و از اسلام نیز کناره گیری کرد .

پیامبر(صلی الله علیه وآله) هم در مقابل این خیانت خون او را مباح نمود ، آیه فوق به همین مناسبت نازل شد که مجازات قتل عمد در آن بیان شده است . (1)

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا ضَرَبْتُمْ فی سَبیلِ اللّهِ فَتَبَیَّنُوا وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقی إِلَیْکُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَیاهِ الدُّنْیا فَعِنْدَ اللّهِ مَغانِمُ کَثیرَهٌ کَذلِکَ کُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللّهُ عَلَیْکُمْ فَتَبَیَّنُوا إِنَّ اللّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبیراً

ای کسانی که ایمان آورده اید ! هنگامی که در راه خدا گام می زنید (و به سفری

برای جهاد می روید) ، تحقیق کنید ! و به خاطر این که سرمایه ناپایدار دنیا (و غنائمی) به دست آورید ، به کسی که اظهار صلح و اسلام می کند نگوئید : «مسلمان نیستی» ! زیرا غنیمت های فراوانی (برای شما) نزد خداست . شما قبلاً چنین بودید ; و خداوند بر شما منّت نهاد (و هدایت شدید) . پس ، (به شکرانه این نعمت بزرگ ، ) تحقیق کنید ! خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است .

پی نوشتها

شأن نزول : پذیرش اقرار به اسلام

در روایات و تفاسیر اسلامی شأن نزول هائی درباره آیه فوق آمده است که کم و بیش ، با هم شباهت دارند از جمله این که :