شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 158

1 و 2 ; «مجمع البیان» ، ذیل آیه مورد بحث ; «المیزان» ، ج 5 ، ص 154 و 155 ; «تفسیر تبیان» ، ج 3 ، ص 407 و408 ; «تفسیر قرطبی» ، ج 6 ، ص28 ; «تفسیر ابن کثیر» ، ج 1 ، ص606 ; «درّ المنثور» و «تفسیر صافی» ، ذیل آیه مورد بحث .

فصل چهارم : سوره مائده

آیات و ترجمه

یَسْئَلُونَکَ ما ذا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّباتُ وَ ما عَلَّمْتُمْ مِنَ الْجَوارِحِ مُکَلِّبینَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمّا عَلَّمَکُمُ اللّهُ فَکُلُوا مِمّا أَمْسَکْنَ عَلَیْکُمْ وَ اذْکُرُوا اسْمَ اللّهِ عَلَیْهِ وَ اتَّقُوا اللّهَ إِنَّ اللّهَ سَریعُ الْحِسابِ

از تو سؤال می کنند چه چیزهایی برای آنها حلال شده است؟ بگو : «آنچه پاکیزه است ، برای شما حلال گردیده ; و (نیز) صید حیوانات شکاری و سگ های تربیت یافته که ازآنچه خداوند به شما تعلیم داده به آنها یاد داده اید ، پس از آنچه این

حیوانات برای شما (صید می کنند و) نگاه می دارند ، بخورید ; و نام خدا را بر آن ببرید ; و از (معصیت) خدابپرهیزید که خداوند سریع الحساب است» !

شأن نزول : حکم شکار با سگ و باز شکاری

درباره آیه فوق شأن نزول هائی ذکر کرده اند که مناسب تر از همه این است : «زَیْد الخیر» و «عدیّ بن حاتم» که دو نفر از یاران پیامبر(صلی الله علیه وآله) بودند ، خدمتش رسیده ، عرض کردند : ما جمعیتی هستیم که با سگ ها و بازهای شکاری صید می کنیم ، سگ های شکاری ما حیوانات وحشی حلال گوشت را می گیرند ، بعضی از آنها زنده به دست ما می رسد ، آن را سر می بریم ، ولی بعضی از آنها به وسیله سگ ها کشته می شوند ، و ما فرصت ذبح آنها را پیدا نمی کنیم و با این که می دانیم خدا گوشت مردار را بر ما حرام کرده ، تکلیف ما چیست؟ آیه فوق نازل شد و به آنها پاسخ گفت . (1)

إِنَّما جَزاءُ الَّذینَ یُحارِبُونَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ یَسْعَوْنَ فِی الاَْرْضِ فَساداً أَنْ یُقَتَّلُوا أَوْ یُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَیْدیهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلاف أَوْ یُنْفَوْا مِنَ الاَْرْضِ

ذلِکَ لَهُمْ خِزْیٌ فِی الدُّنْیا وَ لَهُمْ فِی الاْخِرَهِ عَذابٌ عَظیمٌ