شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 203

«زاد المسیر» ، ج 3 ، ص9 .

شأن نزول : مستمندان ، یاران راستین اسلام

در شأن نزول آیات فوق روایات متعددی نقل شده که با هم شباهت زیاد دارند از جمله : در «تفسیر درّ المنثور» چنین نقل شده : جمعی از قریش از کنار مجلس پیامبر(صلی الله علیه وآله) گذشتند در حالی که «صهیب» ، «عمار» ، «بلال» ، «خباب» و امثال آنها از مسلمانان کم بضاعت و کارگر ، در خدمت پیامبر بودند .

آنها از مشاهده این صحنه تعجب کردند (و از آنجا که شخصیت را در مال و ثروت و مقام می دانستند ، نتوانستند عظمت مقام روحی این مردان بزرگ ، و نقش سازنده آنها را در ایجاد مجتمع بزرگ اسلامی و انسانی آینده درک کنند) گفتند :

ای محمّد(صلی الله علیه وآله) آیا به همین افراد از میان جمعیت قناعت کرده ای؟ !

اینها هستند که خداوند از میان ما انتخاب کرده؟ !

ما پیرو اینها بوده باشیم؟ !

هر چه زودتر آنها را از طرف خود دور کن ! شاید ما به تو نزدیک شویم و از تو پیروی کنیم .

آیات فوق نازل شد و این پیشنهاد را به شدت ردّ کرد . (1)

بعضی از مفسران اهل تسنن مانند نویسنده «المنار» حدیثی شبیه به این حدیث نقل کرده و سپس اضافه می کند : «عمر بن خطاب» در آنجا حاضر بود ، به پیامبر پیشنهاد کرد ، چه مانعی دارد که پیشنهاد آنها را بپذیریم؟ و ببینیم اینها چه می کنند ، آیات فوق پیشنهاد او را نیز ردّ کرد . (2)