شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 215

با این که آیه شأن نزول خاصی دارد ، در عین حال چون دعوت به شناخت پیامبر(صلی الله علیه وآله) و هدف آفرینش و آمادگی برای زندگی دیگر می کند ، با بحث های گذشته که پیرامون «گروه دوزخی و بهشتی» سخن می گفت ، پیوند روشنی دارد .

یَسْئَلُونَکَ عَنِ السّاعَهِ أَیّانَ مُرْساها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ رَبِّی لا یُجَلِّیها لِوَقْتِها إِلاّ هُوَ ثَقُلَتْ فِی السَّماواتِ وَ الاَْرْضِ لا تَأْتیکُمْ إِلاّ بَغْتَهً یَسْئَلُونَکَ کَأَنَّکَ حَفِیٌّ عَنْها قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللّهِ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النّاسِ لا یَعْلَمُونَ

درباره قیامت از تو سؤال می کنند ، کی فرا می رسد؟ بگو : «علمش فقط نزدپروردگار من است ; و هیچ کس جز او (نمی تواند) وقت آن را

آشکار سازد ; (حتی) بر آسمان ها و زمین ، سنگین است ; و جز به طور ناگهانی ، به سراغ شما نمی آید» ! (باز) از تو سؤال می کنند ، چنان که گوئی تو از زمان وقوع آن با خبری ! بگو : «علمش تنها نزد خداست ; ولی بیشتر مردم نمی دانند» .

شأن نزول : هنگام برپائی رستاخیز

به طوری که در بعضی از روایات آمده است طایفه قریش به چند نفر مأموریت دادند که به «نجران» سفر کنند ، و از دانشمندان یهود که (علاوه بر مسیحیان) در آنجا ساکن بودند مسائل پیچیده ای را سؤال کنند و در بازگشت ، آنها را در برابر پیامبر(صلی الله علیه وآله)مطرح سازند (به گمان این که پیامبر از پاسخ آنها عاجز می ماند) از جمله سؤالات این بود : قیامت در چه زمانی برپا می شود؟

هنگامی که آنها این پرسش را از پیامبر(صلی الله علیه وآله) کردند ، آیه فوق نازل شد و به آنها پاسخ گفت . (1)-(2)

قُلْ لا أَمْلِکُ لِنَفْسی نَفْعاً وَ لا ضَرّاً إِلاّ ما شاءَ اللّهُ وَ لَوْ کُنْتُ أَعْلَمُ الْغَیْبَ لاَسْتَکْثَرْتُ مِنَ الْخَیْرِ وَ ما مَسَّنِیَ السُّوءُ إِنْ أَنَا إِلاّ نَذیرٌ وَ بَشیرٌلِقَوْم یُؤْمِنُونَ

بگو : «من مالک سود و زیان خویش نیستم ، مگر آنچه را خدا بخواهد ; (و از غیب و اسرار نهان نیز خبر ندارم ، مگر آنچه خداوند اراده کند ; ) و اگر از غیب با خبر بودم ، سود فراوانی برای خود فراهم می کردم ، و هیچ بدی (و زیانی) به من نمی رسید ; من فقط بیم دهنده و بشارت دهنده ام برای گروهی

که ایمان می آورند ! (و آماده پذیرش حقّند) .