شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 217

یَسْئَلُونَکَ عَنِ الاَْنْفالِ قُلِ الاَْنْفالُ لِلّهِ وَ الرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللّهَ وَ أَصْلِحُوا ذاتَ بَیْنِکُمْ وَ أَطیعُوا اللّهَ وَ رَسُولَهُ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ

از تو درباره انفال (غنائم ، ) سؤال می کنند ; بگو : «انفال مخصوص خدا و پیامبر است ; پس ، از (مخالفت) خدا بپرهیزید ! و خصومت هائی را که در میان شماست ، آشتی دهید ! و خدا و پیامبرش را اطاعت کنید اگر ایمان دارید !

شأن نزول : حکم انفال و غنائم

از «ابن عباس» چنین نقل شده : پیامبر(صلی الله علیه وآله) در روز جنگ «بدر» برای تشویق جنگجویان اسلام ، جوائزی تعیین کرد ; مثلاً فرمود :

کسی که فلان فرد دشمن را اسیر کند و نزد من آورد چنین پاداشی را به او خواهم داد ، این تشویق (علاوه بر روح ایمان و جهاد که در وجود آنها شعلهور بود) سبب شد سربازان جوان پیامبر(صلی الله علیه وآله) در یک مسابقه افتخارآمیز با سرعت به سوی هدف بشتابند .

ولی پیرمردان و افراد سالخورده در زیر پرچم ها توقف کردند ، هنگامی که جنگ «بدر» پایان پذیرفت ، جوانان برای گرفتن پاداش های افتخارآمیز خود ، به خدمت پیامبر(صلی الله علیه وآله)شتافتند ، اما پیرمردان به آنها گفتند : ما نیز سهمی داریم ; زیرا ما تکیه گاه و مایه دلگرمی شما بودیم و اگر کار بر شما سخت می شد و عقب نشینی می کردید ، حتماً به سوی ما می آمدید ، در این موقع میان دو نفر از انصار مشاجره لفظی پیدا شد و راجع به غنائم جنگ با یکدیگر گفتگو کردند ، آیه فوق نازل شد و صریحاً

غنائم را متعلق به پیغمبر(صلی الله علیه وآله) معرفی کرد که هر گونه بخواهد با آن رفتار کند .

پیامبر(صلی الله علیه وآله) هم آن را به طور مساوی در میان همه جنگجویان تقسیم کرد ، و دستور داد : میان برادران دینی صلح و اصلاح شود . (1)

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لاتَخُونُوا اللّهَ وَ الرَّسُولَ وَ تَخُونُوا أَماناتِکُمْ وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ

وَ اعْلَمُوا أَنَّما أَمْوالُکُمْ وَ أَوْلادُکُمْ فِتْنَهٌ وَ أَنَّ اللّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظیمٌ