شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 248

پی نوشتها

1 و 2 ; «مجمع البیان» ، ذیل آیه مورد بحث ، و تفاسیر دیگر ; «بحار الانوار» ، ج 22 ، ص 67 ، 93 و 94 ، و ج 21 ، ص201 ; «تفسیر علی بن ابراهیم قمی» ، ج 1 ، ص 303 و 304 .

شأن نزول : پشیمانی از شرکت نکردن در جهاد

جمعی از مفسران گفته اند : آیه فوق ، درباره سه نفر از متخلفان جنگ «تبوک» به نام «هلال بن امیّه» ، «مراره بن ربیع» و «کعب بن مالک» نازل شده است ، (1) که شرح پشیمانی و چگونگی توبه

آنها ، در ذیل آیه 118 همین سوره ، به خواست خدا خواهد آمد .

از بعضی دیگر از روایات استفاده می شود : آیه فوق درباره بعضی از «کفار» است ، که در میدان های جنگ با مسلمانان ، شخصیت های بزرگی مانند : «حمزه» سید الشهداء ، و امثال او را شهید کردند ، سپس دست از شرک برداشته و به آئین اسلام روی آوردند . (2)

وَ الَّذینَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ کُفْراً وَ تَفْریقاً بَیْنَ الْمُؤْمِنینَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَیَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلاَّ الْحُسْنی وَ اللّهُ یَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَکاذِبُونَ

لاتَقُمْ فیهِ أَبَداً لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَی التَّقْوی مِنْ أَوَّلِ یَوْم أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فیهِ فیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ

أَ فَمَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی تَقْوی مِنَ اللّهِ وَ رِضْوان خَیْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْیانَهُ عَلی شَفا جُرُف هار فَانْهارَ بِهِ فی نارِ جَهَنَّمَ وَ اللّهُ لایَهْدِی الْقَوْمَ الظّالِمینَ

لایَزالُ بُنْیانُهُمُ الَّذی بَنَوْا ریبَهً فی قُلُوبِهِمْ إِلاّ أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَ اللّهُ عَلیمٌ حَکیمٌ