شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 254

پی نوشتها

.

شأن نزول : پیش از ابلاغ تکلیف ، مجازاتی نیست

بعضی از مفسران گفته اند : گروهی از مسلمانان قبل از نزول فرائض و واجبات ، چشم از جهان بسته بودند ، جمعی خدمت پیامبر(صلی الله علیه وآله)آمدند و درباره سرنوشت آنها اظهار نگرانی کردند ، و چنین می پنداشتند : شاید آنها گرفتار مجازات الهی به خاطر عدم انجام این فرائض باشند . آیه فوق نازل شد و این موضوع را نفی کرد . (1)

بعضی دیگر از مفسران گفته اند : این آیه در مورد استغفار مسلمانان ، برای مشرکان ، واظهار محبت آنها قبل از نهی صریح درآیات سابق نازل شده است ; زیرااین موضوع ، باعث نگرانی گروهی از مسلمین شده بود ، آیه فوق نازل شد وبه آنهااطمینان داد استغفارهای آنان قبل از نهی الهی ، موجب مؤاخذه و مجازات نخواهد بود . (2)

لَقَدْ تابَ اللّهُ عَلَی النَّبِیِّ وَ الْمُهاجِرینَ وَ الاَْنْصارِ الَّذینَ اتَّبَعُوهُ فی ساعَهِ الْعُسْرَهِ مِنْ بَعْدِ ما کادَ یَزیغُ قُلُوبُ فَریق مِنْهُمْ ثُمَّ تابَ عَلَیْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَئُوفٌ رَحیمٌ

وَ عَلَی الثَّلاثَهِ الَّذینَ خُلِّفُوا حَتّی إِذا ضاقَتْ عَلَیْهِمُ الاَْرْضُ بِما رَحُبَتْ وَ ضاقَتْ عَلَیْهِمْ أَنْفُسُهُمْ وَ ظَنُّوا أَنْ لا مَلْجَأَ مِنَ اللّهِ إِلاّ إِلَیْهِ ثُمَّ تابَ عَلَیْهِمْ لِیَتُوبُوا إِنَّ اللّهَ هُوَ التَّوّابُ الرَّحیمُ

مسلماً خداوند رحمت خود را شامل حال پیامبر و مهاجران و انصار ، که در زمان عسرت و شدت (در جنگ تبوک) از او پیروی کردند ، نمود ; بعد از آن که نزدیک بود دل های گروهی از آنها ، از حق منحرف شود (و از میدان جنگ باز گردند) ; سپس خدا توبه آنها را پذیرفت ، که او نسبت به آنان

مهربان و رحیم است !