شان نزول آیات قرآن برگرفته از تفسیر نمونه صفحه 258

وَ ما کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّهً فَلَوْلا نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَه

مِنْهُمْ طائِفَهٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ

و شایسته نیست مؤمنان همگی (به سوی میدان جهاد) کوچ کنند ; چرا از هر گروهی از آنان ، طایفه ای کوچ نمی کند (و طایفه ای در مدینه بماند) ، تا در دین (و احکام اسلام) آگاهی یابند و به هنگام بازگشت به سوی قوم خود ، آنها را بیم دهند؟ ! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند ، و خودداری کنند !

پی نوشتها

شأن نزول : وجوب تحصیل علوم دینی

مرحوم «طبرسی» در «مجمع البیان» ، از «ابن عباس» چنین روایت کرده است :

هنگامی که پیامبر(صلی الله علیه وآله)به سوی میدان جهاد حرکت می کرد ، همه مسلمانان به استثنای منافقان و معذوران ، در خدمتش در حرکت بودند ، اما پس از آن که آیاتی در مذمت منافقان نازل شد ، و مخصوصاً متخلفان جنگ «تبوک» را به باد ملامت گرفت ، مؤمنان را بیش از پیش مصمم به شرکت در میدان های جهاد کرد ، حتی در جنگ هائی که پیغمبر(صلی الله علیه وآله)شخصاً شرکت نمی

کرد ، (سریه ها) ، همگی به سوی میدان می رفتند ، و پیامبر(صلی الله علیه وآله)را تنها می گذاردند ، آیه فوق نازل شد و اعلام کرد : در غیر مورد ضرورت ، شایسته نیست همه مسلمانان به سوی میدان جنگ بروند ، (بلکه گروهی در «مدینه» بمانند ، و معارف و احکام اسلام را از پیامبر(صلی الله علیه وآله)بیاموزند ، و به دوستان مجاهدشان پس از بازگشت تعلیم دهند) . (1)